Zaloguj się

PKP na rynku usług logistycznych

  •  Izabela Dembińska-Cyran
  • Kategoria: Konferencje
Referat został zaprezentowany na Polskim Kongresie Logistycznym "Logistics 2000 - Wyjść naprzeciw logistycznym wyzwaniom XXI wieku". Poznań 1-2 czerwca 2000 r.

Wprowadzenie

Doświadczenia krajów zachodnich dowodzą, iż kolej doskonale może wypełniać rolę operatora logistycznego w obsłudze łańcuchów dostaw. Rozpatrując problematykę rozwoju rynku usług logistycznych w Polsce, jeśli rzecz dotyczy strony podażowej, główny akcent pada z reguły na przedsiębiorstwa transportowo-spedycyjne reprezentujące gałąź drogową. Zapomina się tym samym, a może nie dostrzega, możliwości działania PKP jako operatora logistycznego.

Strategia PKP powinna odnosić się do rynku usług logistycznych. Rynek usług logistycznych jest dla polskich kolei nie tylko szansą czy koniecznością. Jest również pewnego rodzaju nadzieją – nadzieją na rozwój. Wobec powyższego postawione zostanie pytanie o to, czy założenia zawarte w dokumencie „Strategia PKP 2015” tworzą realne możliwości kształtowania wizerunku polskich kolei na rynku przewozów towarowych jako operatora logistycznego takiego, jakim szczycą się DB, VBB czy SJ.

Problematyka referatu z punktu widzenia pragmatycznego jest ważna i interesująca, zwłaszcza jeśli uwzględni się proces głębokich przeobrażeń, jakim poddawane są obecnie PKP. Jest bardzo złożona, dlatego też ramami tego referatu zostaną objęte tylko wybrane zagadnienia.

Dlaczego kolej?
Transport jest kluczowym ogniwem łańcuchów logistycznych. Jego koszt w strukturze kosztów logistycznych jest najwyższy i może stanowić nawet 75%. Ponadto właściwości jakościowe usług transportowych składają się na logistyczną obsługę klienta. Warto też dodać, iż procesy transportowe mogą zajmować w całości czynności logistycznych ponad połowę czasu przepływu dóbr materialnych. Decyzje dotyczące transportu, jak choćby wybór gałęzi, w dużym stopniu determinują zatem efektywność procesów logistycznych.

Różne rodzaje transportu cechuje obiektywnie zróżnicowana podatność na ich funkcjonowanie w ciągu procesów logistycznych. Największe udziały w obsłudze logistycznej rynku mają transport samochodowy i kolejowy, ze zdecydowaną przewagą jednak tego pierwszego. To pozwala twierdzić, że te dwie gałęzie transportu mają najkorzystniejsze profile jakościowe z punktu widzenia logistycznej obsługi rynku. Jednakże zauważyć również należy, iż wraz ze wzrostem znaczenia czynnika czasu w łańcuchu dostaw (Time Based Competition) oraz naturalną tego konsekwencją, czyli rozwojem logistycznych koncepcji typu „na czas”, coraz większą rolę w obsłudze logistycznej rynku odgrywa transport lotniczy. W myśl bowiem słynnego stwierdzenia Benjamina Franklina, że czas to pieniądz, użytkownikom transportu opłaca się ponosić większe nakłady finansowe związane z transportem (transport lotniczy jest najmniej korzystny pod względem kosztów), aby tylko ładunek dotarł szybko do odbiorcy.

Jak już wspomniano, transport samochodowy jest wyraźnym liderem w logistycznej obsłudze przedsiębiorstw. W krajach Europy Zachodniej posiada około 80% udziału w rynku. Kolej jest przewoźnikiem numer dwa i nic nie wskazuje na to, by układ ten uległ zmianie. Transport samochodowy jest bowiem bardziej elastyczny i odznacza się większą dostępnością, a to doskonale komponuje się z potrzebami użytkowników transportu. Trzeba również pamiętać, iż potrzeby mają charakter dynamiczny i ulegają ciągłym zmianom. Większą reakcyjność na zmiany w preferencjach użytkowników transportu, jak też większą zdolność adaptacyjną do nowych uwarunkowań obserwuje się u przewoźników drogowych niż u kolei. Nie bez znaczenia mogą tu być także preferencje gałęziowe władz rządowych, mające swoje odzwierciedlenie w polityce transportowej.

Obserwacje działalności kolei europejskich pozwalają twierdzić, iż przewoźnik kolejowy – choć z pozycji tego drugiego – tak łatwo się jednak nie poddaje. Walczy o zwiększenie swoich udziałów w logistycznej obsłudze rynku, sukcesywnie rozwijając i doskonaląc ofertę logistyczną, stawiając na swe atuty. Dowodzą, że przewoźnik kolejowy z powodzeniem może obsługiwać rynek z pozycji operatora logistycznego. Trzeba bowiem dostrzec zalety transportu kolejowego, wśród których można odnaleźć również te, predestynujące kolej do uczestnictwa w systemach logistycznych. Przede wszystkim należy wskazać na:
a) dostępność sieci kolejowej, która jest określana przez trzy elementy:

  • gęstość sieci kolejowej,
  • gęstość kolejowych punktów transportowych,
  • układ sieci kolejowej;

b) wielkość taboru wagonowego oraz zróżnicowanie jego struktury (wagony chłodnie, platformy, cysterny, specjalne itp.), co daje możliwość indywidualizowania oferty przewozowej;

c) cechy jakościowe kolei, takie jak:

  •  szybkość przemieszczania, o której decyduje nie tylko prędkość eksploatacyjna pociągu, ale także stopień oddziaływania zjawiska kongestii (ważne z punktu widzenia gwarancji terminu dostawy),
  • przewaga kosztowa w przewozach na dalekie odległości,
  • bezpieczeństwo przewozu – według badań przeprowadzonych w Niemczech liczba wypadków kolejowych w stosunku do wypadków odnotowanych w transporcie ciężarowym ma się jak 1:33;

d) ekologiczny charakter kolei, który w świetle ogólnego ujęcia zagrożeń ekologicznych, jakie niesie ze sobą działalność transportowa, oraz w aspekcie rozwoju ekologistyki, stanowi szczególnie ważny atut kolei, co też doskonale zilustrują następujące dane: procentowy udział transportu kolejowego w kosztach zewnętrznych (kraje UE) wynosi 1,7, kiedy w przypadku transportu drogowego aż 92,2.

Cały artykuł w formacie PDF.

Ostatnio zmieniany w poniedziałek, 23 lipiec 2007 12:14
Zaloguj się by skomentować