Co warto rozdzielić w... paletach - cz. 1

Najczęściej stosowana na terenie Europy jest paleta:

• płaska,
• drewniana,
• dwupłytowa,
• nieodwracalna,
• czterowejściowa,
• dziewięciowspornikowa,
• wielokrotnego użytku,
• o wymiarach 1200x800x144,
• stosowana do transportu, składowania, manipulowania; używana w obrocie wymiennym.

Najczęściej stosowana na kontynencie europejskim, jeżeli chodzi o jednolitą grupę produktową, jest europaleta. Jej sukces wpisany jest w europejski pool paletowy, który został utworzony w 1961 roku przez grupę europejskich dyrekcji kolejowych, zrzeszonych w Międzynarodowym Związku Kolejowym (UIC - fr. Union Internationale des Chemins de fer). UIC stworzyła zeszyty techniczne opisujące wymagania dla palet drewnianych oznaczonych znakiem EUR. W dniu dzisiejszym licencję na produkcję i naprawę palet na terenie Rzeczpospolitej Polskiej wydaje Polski Komitet Narodowy EPAL. EPAL jest organizacją obecną na czterech kontynentach, posiadającą dominującą pozycję jako licencjodawca wśród producentów palet i zakładów je naprawiających. Poza organizacją EPAL istnieją na terenie Europy także narodowe znaki dla w pełni legalnego oznaczenia europalet znakiem EUR (na przykład MAV - węgierskiej organizacji kolejowej). Znak jest potwierdzeniem produkcji palety na licencji UIC według technologii określonej w zeszytach technicznych UIC i jako taki jest chroniony globalnie prawem autorskim. Umieszczenie Znaku EUR na palecie "nielicencyjnej" jest równoznaczne ze złamaniem prawa autorskiego.

Na rynku dostępne są także palety z innymi oznaczeniami, niż EUR, i także te palety chronione są prawem autorskim. Znak ma potwierdzać zgodność palety z wymaganiami, czy to Międzynarodowego Związku Kolejowego (UIC), czy też innego (zamkniętego) pool’u (CHEP, Żabka), bądź też wewnętrznymi wymogami producenta. Prawo autorskie chroni bardziej interesy producenta lub grupy producenckiej, niż użytkownika - stąd przypisanie oznakowanych palet do pierwszego systemu mentalnego, który jest ważny, ale nie najważniejszy. Z punktu widzenia użytkownika pewne działania podejmowane dla ochrony znaku (zwłaszcza EUR) na terytorium Polski, może były i są uzasadnione, ale ze względu na ich dotkliwość w łańcuchu dostaw spowodowały zmianę wizerunku znakowanych palet. System oznakowania palet był wielokrotnie opisywany, dlatego zainteresowanych odsyłam na przykład do artykułów pojawiających się w "Logistyce" lub innych czasopismach i książkach fachowych.

Uważam, że należy rozdzielić mentalnie legalność znakowania, która jest ważna, od faktycznej funkcjonalności w magazynie wysokiego składowania, z którą jest różnie, a która jest priorytetem dla użytkownika. Użytkownika palety w magazynie wysokiego składowania powinien interesować wyłącznie jeden parametr opisany pytaniem: "Czy paletowa jednostka ładunkowa umieszczona w regale nie stwarza zagrożenia dla pracownika i dla zapasu zgromadzonego w magazynie?"
Wbrew panującym opiniom, istnieje norma techniczna opisująca system podpowiedzi na tak sformułowane pytanie. Jest nią norma PN-EN 15635 "Stalowe statyczne systemy składowania. Zastosowanie i utrzymanie urządzeń do składowania", a konkretnie jej Załącznik C. Załącznik opisuje uszkodzenia lub wady palet, które eliminują je z użytkowania w regałach.

Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 3/2012.