Technologie logistyczne jako przykład technologii środowiskowych na drodze do równoważenia rozwoju
- Skowrońska Agnieszka
- Kategoria: Pozostałe zagadnienia
Wprowadzenie
Długofalowym programem społeczno - gospodarczym UE jest Strategia Lizbońska przyjęta w marcu 2000 roku. Jej celem jest uczynienie z gospodarek krajów Unii wiodącej gospodarki świata w perspektywie do 2010 roku. Celowi temu służyć mają następujące działania wraz z odpowiednią koncentracją wydatków środków publicznych:
- szybkie przechodzenie do gospodarki opartej na wiedzy, w tym rozwój społeczeństwa informacyjnego, badań i innowacji oraz kształcenie odpowiednich kwalifikacji i umiejętności
- liberalizacja i integracja takich sektorów, jak: telekomunikacyjny, energetyczny, transportowy, pocztowy i usług finansowych
- rozwój przedsiębiorczości poprzez: deregulację i likwidację barier administracyjno - prawnych, łatwiejszy dostęp do kapitału i technologii, ograniczanie zakłócającej konkurencję pomocy publicznej
- wzrost zatrudnienia i zmiana modelu społecznego w drodze: aktywizacji zawodowej, poprawy edukacji, modernizacji systemu zabezpieczenia społecznego, ograniczania biedy i wykluczenia społecznego
- dbałość o zrównoważony rozwój, czyli taki rozwój społeczno - gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli, zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń.
Celem tej Strategii jest uczynienie UE najbardziej dynamiczną i konkurencyjną gospodarką opartą na wiedzy, a działalność innowacyjna i innowacje stanowić mają bazę wyjściową Strategii Lizbońskiej. W ramach działań wprowadzających w życie Strategię, szczególne miejsce zajmuje Plan Działań na rzecz Technologii Środowiskowych. Łączy on w sobie cele Strategii, takie jak: wzrost gospodarczy, wzrost zatrudnienia oraz innowacyjność z priorytetami określonymi w 2001 roku w Göteborgu, a mianowicie poprawą jakości środowiska oraz równoważeniem rozwoju. Przyjmuje się, że w horyzontach średnio- i długoterminowych rozwój oraz powszechne wdrożenie technologii środowiskowych spowoduje zarówno wzrost gospodarczy i konkurencyjność gospodarek krajów UE, jak i przyczyni się do istotnego zrównoważenia produkcji, zaopatrzenia, transportu i konsumpcji nie tylko w krajach Unii, ale także globalnie. W związku z powyższym, w dalszej części artykułu zdefiniowany i scharakteryzowany zostaje obszar technologii środowiskowych. Wskazuje się także na technologie logistyczne, traktując je jako ważny element składowy technologii środowiskowych, stanowiący istotne narzędzie na drodze do równoważenia rozwoju.
Sektor technologii środowiskowych
Termin technologie środowiskowe może być rozumiany na wiele różnych sposobów. Zgodnie jednak z definicją przyjętą w komunikacie Komisji Wspólnot Europejskich Technologie środowiskowe dla zrównoważonego rozwoju i powtórzoną w kolejnych komunikatach, przez technologie środowiskowe rozumie się technologie (działania), które w stosunku do innych konkurujących z nimi technologii (działań) są relatywnie mniej uciążliwe dla środowiska. Dodać tu należy, że pod pojęciem mniejszej uciążliwości dla środowiska rozumie się generowanie mniejszej ilości zanieczyszczeń, wykorzystywanie mniejszej ilości zasobów w bardziej racjonalny sposób, zapewnianie powtórnego wykorzystania powstających produktów i odpadów, zapewnianie unieszkodliwiania wytwarzanych odpadów. Technologie przyjazne dla środowiska nie są jedynie pojedynczymi technologiami, ale całkowitymi systemami, obejmującymi know-how, działania, procedury, towary, usługi, urządzenia, a nawet techniki i standardy organizacji i zarządzania.
W świetle powyższej definicji, sektor technologii środowiskowych jest sektorem horyzontalnym przecinającym wszystkie pozostałe sektory społeczno - gospodarcze, w tym również związane z zaopatrzeniem, produkcją, dystrybucją i transportem. Istotą tego sektora są zarówno działania prowadzące do upowszechniania i stosowania istniejących już technologii środowiskowych, jak i innowacyjnych oraz innowacyjność w tym zakresie.
Działalność innowacyjna i innowacje stanowią sedno zarówno Strategii Lizbońskiej, jak i Planu Działań na rzecz Technologii Środowiskowych. Działalność innowacyjna to działania zarówno o charakterze naukowym oraz technicznym, jak i organizacyjnym, finansowym i handlowym, których celem jest opracowanie i wdrożenie nowych lub istotnie ulepszonych produktów i procesów. Pomimo, że działalność B+R jest bardzo ważnym i nie kwestionowanym źródłem innowacji i wynalazków, innowacje i innowacyjność to zjawiska i pojęcia znacznie szersze i bardziej skomplikowane, niż tylko zakończone sukcesem wdrożenie wyników prac badawczych. Obecne doświadczenia pokazują, że innowacje są rezultatem złożonych interakcji pomiędzy podmiotami sfery B+R oraz podmiotami gospodarczymi i środowiskiem, w którym te jednostki i podmioty działają. Uwzględniając media środowiskowe, cykl życia wyrobów oraz rolę w równoważeniu rozwoju, przyjmuje się podział technologii środowiskowych na następujące obszary:
- pozyskiwanie zasobów (kopalin)
- zrównoważona produkcja
- zrównoważona konsumpcja
- zrównoważone systemy logistyczne / zrównoważone łańcuchy logistyczne
- zrównoważona utylizacja odpadów
- ochrona wód, gleb, powietrza
- zapobieganie zmianom klimatu globalnego.
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 1/2008.