Istota współmodalności transportu
- Liberadzki Bogusław
- Kategoria: Transport i spedycja
Rok 1992 traktuje się jako początek kreowania wspólnotowego rynku wewnętrznego transportu w Unii Europejskiej (wówczas Europejskich Wspólnot Gospodarczych). Niemal 15 lat było potrzebne, aby powstał zliberalizowany rynek wewnętrzny transportu. Kamieniami milowymi były białe księgi z lat 1992 i 2001. Cele polityki transportowej nie uległy zasadniczym zmianom - czyli chodzi o zapewnienie konkurencyjnej, niezawodnej, bezpiecznej i przyjaznej środowisku możliwości przewozów dóbr i osób. Transport winien być zrównoważony, czyli odpowiadający potrzebom (i popytowi) w ruchu ładunków oraz potrzebom mobilności ludności, zarówno wewnątrz Unii, jak i w relacjach zewnętrznych. Unia w pełni podtrzymuje swoją wrażliwość na negatywne oddziaływanie transportu na środowisko naturalne, zwłaszcza w kontekście globalnego ocieplenia.
Polityka transportowa zakłada kompleksowe podejście oraz zintegrowane działania na szczeblu wspólnotowym, krajowym, regionalnym, lokalnym, przy udziale przedsiębiorców i obywateli. Wymagać to będzie współdziałania i dialogu. Racjonalność gospodarcza wymaga przestrzegania zasad wydajności, efektywności i sprawności w działalności gospodarczej transportu. Unia Europejska i państwa członkowskie prowadzą politykę równych szans konkurowania między firmami, w tym także konkurowania wewnątrz poszczególnych gałęzi transportu. Do roku 2006 prowadzono politykę preferencji dla transportu kolejowego, wspierania przewozów multimodalnych. Dokonana rewizja Białej Księgi z roku 2001 wprowadziła pojęcie współmodalności, to jest efektywnego wykorzystania wszystkich gałęzi transportu, adekwatnie do ich indywidualnej specyfiki techniczno - eksploatacyjnej i ekonomicznej oraz we współdziałaniu w przewozach multimodalnych i kombinowanych. Optymalizacja wykorzystania każdej z gałęzi transportu, infrastruktury, innych dostępnych środków wytwórczych, jest drogą do równowagi w systemie transportowym, do zapewnienia odpowiedniego poziomu ruchliwości ludności i obrotu towarowego oraz minimalizacji negatywnych skutków dla otoczenia.
Stosownie do powyższego podejścia do współmodalności podejmuje się działania, a mianowicie:
• programy inwestycyjne w infrastrukturze transportowej
• innowacje technologiczne i nowoczesne systemy wspierające, takie jak Marco Polo II czy Galileo
• nakłady na badania i rozwój w VII Ramowym Programie Badawczym
• pakiety regulacyjne wewnątrz poszczególnych gałęzi transportu (III Pakiet kolejowy, Pakiet Morski, pakiet Transportu Drogowego, itd.)
• raport w sprawie logistyki
• instrumenty usprawniania mobilności ludności w aglomeracjach
• podnoszenie poziomu interoperacyjności
• nowe instytucje unijne i krajowe, nadzorujące i monitorujące przestrzeganie unijnych reguł.
Znaczną uwagę przywiązuje się do czynnika ludzkiego, warunków pracy zatrudnionych, wymogów kwalifikacyjnych, szkolenia i szkolnictwa transportowego.
Współmodalność ma służyć zatem racjonalności, uczciwej konkurencji w całej Unii Europejskiej, by podwyższać jej spójność, podnosić konkurencyjność gospodarczą Wspólnoty oraz jakość życia obywateli. Użytkownicy transportu (logistycy w przewozach dóbr i obywatele w przewozach ludzi) mają dokonywać wyborów ostatecznych na rynku w ramach kreowanych przez politykę transportową.
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 2/2008.