Analiza możliwości ograniczenia emisji gazów cieplarnianych ze statków dalekomorskich
- Jerzy Kowalski, Politechnika Gdańska
- Kategoria: Transport i spedycja
Rozwój przemysłu na świecie, zmierzający do zaspokajania konsumpcyjnych potrzeb ludzi, prowadzi do emisji do atmosfery groźnych dla zdrowia związków chemicznych. Są to przede wszystkim gazowe produkty spalania paliw kopalnych. Część z tych związków, jak tlenki węgla, przyczynia się do wzmagania efektu cieplarnianego, natomiast inne – jak związki z grupy tlenków azotu i siarki – zakwaszają glebę i wpływają negatywnie na zdrowie ludzi i zwierząt.
W zasadzie wszystkie dostępne analizy prowadzą do wniosków, że obecnie stosowane sposoby pozyskiwania energii do celów konsumpcyjnych, przemysłowych i transportowych prowadzić będą do eskalacji efektu cieplarnianego. Z drugiej strony, zgodnie z analizami dotyczącymi emisji gazów cieplarnianych ze środków transportu szacuje się, że w obszarze Unii Europejskiej transport jest źródłem niemal 54% całkowitej emisji tlenków azotu, 45% tlenku węgla, około 25% pyłów i 23% emisji CO2. Ponadto w skali Unii Europejskiej w roku 2007 transport morski odpowiadał za 4,2% całkowitej emisji CO2, co stanowi 15,3% całkowitej emisji z transportu. Z tego powodu już w 1997 roku IMO (Międzynarodowa Organizacja Morska) wprowadziła do konwencji MARPOL 73/78 Załącznik VI: „Prawidła zapobiegania zanieczyszczeniu powietrza przez statki”. Załącznik ten określa głównie dopuszczalne zawartości tlenków azotu w emitowanych gazach wylotowych silników okrętowych oraz zawartości siarki w paliwach okrętowych. Przepisy te zostały ratyfikowane w 2005 roku. W 2011 roku przepisy te zostały rozszerzone o rozdział 4, dotyczący konieczności ograniczania emisji CO2 przez statki w oparciu o wskaźnik efektywności wykorzystania energii EEOI (Energy Efficiency Operational Indicator). Przepisy te weszły w życie w 2013 roku i dotyczą statków dotychczas eksploatowanych oraz nowo wybudowanych. Wspomniany wskaźnik EEOI określa ilość emitowanego do atmosfery CO2 w stosunku do masy przewożonego przez statek ładunku i odległości pływania. Oznacza to, że armator musi tak zarządzać eksploatacją statku, aby w możliwie efektywny sposób wykorzystywać energię, wytworzoną w wyniku spalania paliwa w silnikach i kotłach okrętowych. Ograniczenie zużycia paliwa możliwe jest na drodze różnych rozwiązań, które zgodnie z powinny być zawarte w planie efektywnego zarządzania energią na statkach SEEMP (ang. Ship Energy Efficiency Management Plan). W ogólnym podejściu działania te sprowadzają się do optymalizacji budowy i eksploatacji statku w następujących obszarach:
- zwiększenie efektywności działania źródeł energii, w tym silników okrętowych
- zwiększenie efektywności napędu i kadłuba statku
- minimalizowanie zużycia energii na statku
- wzmożone działania nad wykorzystaniem energii wiatru i słońca
- wprowadzenie rozwiązań pozwalających na optymalizację przebiegu rejsu statku.
Cały artykuł jest dostępny poniżej w formacie PDF.