WIEDZA

Europejski system transportowy stoi w obliczu bezprecedensowego wyzwania: braku zawodowych kierowców, co już teraz zakłóca łańcuchy dostaw na całym kontynencie. W 2024 r. w Unii Europejskiej pozostawało nieobsadzonych ponad 426 000 stanowisk kierowców samochodów ciężarowych, a liczba ta ma się niemal podwoić do 2028 r.. Za tymi liczbami kryje się złożona kombinacja czynników — od zaostrzających się przepisów wizowych i coraz starszej siły roboczej po malejącą atrakcyjność zawodu wśród młodszych pokoleń. Jeśli branża i decydenci nie podejmą wspólnych działań, europejska gospodarka może spowolnić nie z powodu braku towarów, lecz ludzi, którzy mogliby je przewozić.

Przedsiębiorcy w odpowiedzi na wyzwania, takie jak rosnące koszty pracy, coraz częściej sięgają po alternatywne formy współpracy z kierowcami, które z jednej strony oferują większą elastyczność i potencjalne oszczędności, z drugiej – wymagają dobrej znajomości przepisów i skutecznego unikania błędów formalnych. Wokół tego typu umów narosło jednak wiele nieporozumień, uproszczeń, a czasem mitów, które nie mają wiele wspólnego z rzeczywistością.

Zaczyna się różnie: od przeciążenia, stresu związanego z koniecznością dotrzymania terminów lub poczucia monotonii. Gdy nic nie zapowiada zmiany, motywacja do pracy jest coraz mniejsza, aż wreszcie zupełnie znika. Skutek? Zawodowi kierowcy podejmują decyzję o złożeniu wypowiedzenia, a wtedy szansa na ich zatrzymanie jest minimalna. To nie jednostkowe przypadki, a branżowy standard. Okazuje się bowiem, że aż 70 proc. przedsiębiorstw przewozowych w Europie ma poważne lub bardzo poważne problemy kadrowe, a dla kolejnych 18 proc. – umiarkowane^[1]. Skutki odczuwa całe społeczeństwo: zakłócenia w łańcuchach dostaw prowadzą do problemów z zatowarowaniem sklepów, co wpływa na dostępność produktów i ich ceny. Jak właściciele firm mogą zapobiec tej sytuacji i dlaczego troska o dobrostan pracowników w trasie i podczas postoju jest najlepszą inwestycją w rozwój biznesu?

Wielu kierowców międzynarodowych nadal korzysta ze starszej generacji (G2V1) kart do tachografów, które mają techniczne bariery związane, m.in. z brakiem niektórych sekcji czy mocno ograniczoną pamięcią. Obecnie nie można jednak ubiegać się o wydanie nowej karty tylko ze względu na samą potrzebę korzystania z jej najnowszej wersji G2V2. Zgodnie z prawem wymiana tego dokumentu dopuszczalna jest jedynie w sytuacjach, takich jak np. utrata lub zniszczenie. Trwają jednak prace legislacyjne, mające na celu uproszczenie całej procedury wymiany kart kierowców. Czego dokładnie dotyczą i dlaczego ma on ogromne znaczenie dla firm transportowych? 

Wykonujący ten zawód  mogą liczyć na spore i stale rosnące zarobki oraz stabilną pracę już od 21 roku życia. Mimo to kierowcy zawodowi nie garną się do pracy w branży TSL. W Polsce za kółkiem brakuje od 100 do 200 tys. osób, szczególnie najmłodszych. Kierowcy do 25 roku życia to zaledwie 4 proc. ogółu. Czemu tak jest i jak to zmienić?

Unia Europejska finalizuje prace nad pakietem reform, które na nowo definiują zasady przyznawania i respektowania prawa jazdy we wspólnocie. Ich skutki będą odczuwalne przez kierowców, jak i firmy transportowe. Jedną z najważniejszych zmian jest wzajemnie uznawanie orzeczeń o zakazie prowadzenia pojazdów. Oznacza to, że utrata prawa jazdy w jednym kraju członkowskim będzie automatycznie skutkować zakazem jazdy w całej Unii. Ale to nie jedyna nowość. Co konkretnie się zmieni i na jakich zasadach? Co to oznacza dla kierowców i przewoźników?

Życie w trasie jest nieprzewidywalne. Dla tysięcy zawodowych kierowców, którzy codzienne jeżdżą po europejskich drogach, dostęp do odpowiednich narzędzi i wsparcie ma kluczowe znaczenie. Nieplanowane opłaty drogowe czy awarie samochodu to tylko przykłady wyzwań utrudniających zarządzanie kosztami związanymi z wyjazdem w trasę, często wiążąc się z koniecznością pokrywania wydatków z własnych środków, czasochłonnym rozliczaniem czy biurokratycznymi utrudnieniami.