Odpowiedzialność przewoźnika za przekroczenie czasu pracy kierowcy w porze nocnej

Odpowiedź eksperta: Pojęcie pracy w porze nocnej w odniesieniu do kierowców nie jest nowością. Zgodnie z preambułą Dyrektywy 2002/15/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca 2002 r. w sprawie organizacji czasu pracy osób wykonujących czynności w trasie w zakresie transportu drogowego badania wykazały, że organizm ludzki jest w nocy bardziej wrażliwy na zakłócenia środowiska i na pewne uciążliwe formy organizacji pracy oraz że długie okresy pracy w porze nocnej mogą być szkodliwe dla zdrowia pracowników i mogą zagrażać ich bezpieczeństwu oraz, ogólnie, bezpieczeństwu drogowemu.

Powyższa dyrektywa została zaimplementowana do systemu prawnego w Polsce przez ustawę z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców. Zgodnie z art. 2 pkt. 6a ustawy o czasie pracy kierowców pora nocna oznacza okres czterech godzin pomiędzy godziną 00:00 i godziną 07:00. Natomiast zgodnie z art. 21 ustawy o czasie pracy kierowców w przypadku, gdy praca jest wykonywana w porze nocnej, czas pracy kierowcy nie może przekraczać 10 godzin w danej dobie. Biorąc pod uwagę powyższe przepisy kierowca wykonujący swoją pracę od godziny 16:00 od godziny 03:00 przekroczy dziesięciogodzinną normę wynikającą z art. 21 ustawy o czasie pracy kierowców (łączny czas pracy wynosił będzie 11 godzin).

W tym miejscu należy zwrócić uwagę na różnicę w brzmieniu ustawy o czasie pracy kierowców a Dyrektywy 2002/15/WE i wynikających z tego nieścisłości. Mianowicie art. 7 Dyrektywy 2002/15/WE stanowi o ograniczeniach w pracy kierowcy w porze nocnej w każdym dwudziestoczterogodzinnym okresie. Natomiast wspomniany już art. 21 ustawy o czasie pracy kierowców stanowi o ograniczeniu w danej dobie. Wspomniane różnice mogą wprowadzić chaos w wykładni i interpretacji powyższych norm prawnych, a co za tym idzie, prawidłowości wyliczenia 10 godzin pracy w porze nocnej. Najbezpieczniejszym wyjściem będzie wyliczenie 10 godzin w każdych 24 godzinach poprzedzających i następujących po pracy w godzinach nocnych.

Konsekwencje
Zmiany w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym nie nakładają nowego obowiązku na przewoźników – związanych z ograniczeniami w pracy kierowcy w porze nocnej, lecz uprawniają Inspekcję Transportu Drogowego do kontrolowania obowiązków wynikających z ustawy o czasie pracy kierowców. Zgodnie z załącznikiem nr 4 l.p. nr 5.12 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym - przekroczenie dopuszczalnego dobowego 10-godzinnego czasu pracy, jeżeli praca jest wykonywana w porze nocnej zagrożone jest karą 50 złotych, natomiast zgodnie z pkt 2 za każdą rozpoczętą godzinę do 3 godzin -100 złotych.

Dodatkowo należy pamiętać, iż zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (UE) 2016/403 z dnia 18 marca 2016 r. przekroczenie 10 godzinnego czasu pracy, jeżeli praca wykonywana jest w porze nocnej od 1 do mniej niż 3 godzin stanowi poważne naruszenie, natomiast każda godzina naruszenia od 3 godzin stanowi bardzo poważne naruszenie.

Podstawa prawna:

• Dyrektywa 2002/15/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca 2002 r. w sprawie organizacji czasu pracy osób wykonujących czynności w trasie w zakresie transportu drogowego
• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców
• Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym
• Rozporządzenie Komisji (UE) 2016/403 z dnia 18 marca 2016 r.
  
  

Stan prawny publikacji (data): 2018-10-08