Skutki potencjalnego zastąpienia jednorazowych folii stretch
- Robert Szyman, dyrektor generalny Polskiego Związku Przetwórców Tworzyw Sztucznych
- Kategoria: Logistyka
W świetle proponowanych zmian w unijnym Rozporządzeniu dotyczącym opakowań i odpadów opakowaniowych PPWR, Polski Związek Przetwórców Tworzyw Sztucznych wyraża uznanie dla dążeń Unii Europejskiej do budowy gospodarki opartej na zasadach zrównoważonego rozwoju i obiegu zamkniętego. Jednocześnie z niepokojem odnosi się do konkretnych zapisów - art. 29 ust. 1–3, które w przypadku jednorazowych folii transportowych mogą przynieść odwrotne skutki od zamierzonych, zarówno dla środowiska, jak i dla gospodarki.
Wyniki badań: naukowe podstawy decyzji
Aby ocenić realne skutki potencjalnego zastąpienia jednorazowych folii stretch alternatywami wielokrotnego użytku, Europejskie Stowarzyszenie Przetwórców Tworzyw Sztucznych (EuPC) zleciło dwie niezależne analizy: badanie cyklu życia produktu, czyli LCA, oraz analizę wpływu ekonomicznego w ośmiu kluczowych sektorach. Wyniki są jednoznaczne – obecnie nie istnieje bardziej zrównoważona alternatywa niż nowoczesne jednorazowe folie paletowe, wykonane z PCR, czyli recyklatu poużytkowego.
Fakty środowiskowe: jednorazowe folie stretch nawet z udziałem 35% recyklatu (PPWR limit 2030) zdecydowanie wygrywają
Analiza LCA przeprowadzona przez renomowany Instytut IFEU wykazała, że jednorazowe folie stretch z 35% i 65% PCR mają niższy wpływ we wszystkich kategoriach środowiskowych niż alternatywy wielokrotnego użytku. Co więcej, wyniki dla opakowań jednorazowych tworzyw sztucznych były znacznie korzystniejsze w każdej z siedmiu analizowanych aplikacji transportowych.
Przykładowe wyniki:
- Zastąpienie folii stretch z udziałem 35% PCR rękawem wielokrotnego użytku przy transporcie worków cementowych zwiększa emisję gazów cieplarnianych, wytwarzaną podczas przewozu towaru, aż o 470%, a pojemnikiem wielorazowym nawet o 1750%.
- W transporcie wody butelkowanej pakowanie za pomocą wielorazowych rękawów zwiększa emisję o 31%, a zmiana na pojemnik transportowy wielokrotnego użytku - aż o 620%.
Wzmożona emisja gazów cieplarnianych nie jest jedynym problemem. Nie wszystkie systemy wielokrotnego użytku nadają się do wszystkich rodzajów towarów – problemem jest m.in. niestabilność ładunku, ochrona przed wilgocią i brak dostępnych, wystandaryzowanych rozwiązań.
Konsekwencje ekonomiczne: 5 miliardów euro więcej rocznie
Badanie RDC Environment oceniło skutki wprowadzenia obowiązkowego ponownego użycia w ośmiu kluczowych sektorach, w tym w handlu detalicznym, przemyśle cementowym, mleczarstwie i przemyśle szklarskim. Wyniki wskazują na wzrost kosztów operacyjnych w całej UE o ponad 4,9 mld euro rocznie.
Wprowadzenie obowiązku stosowania opakowań wielokrotnego użytku w transporcie towarów może znacząco obciążyć finansowo wiele sektorów gospodarki, szczególnie handel detaliczny. W przypadku opakowań szklanych koszty opakowań mogą wzrosnąć nawet o 15,9% wartości produktu.
Główne źródła tych kosztów to wyższa cena samych opakowań wielokrotnego użytku w porównaniu do jednorazowych rozwiązań, a także konieczność ponoszenia kosztów związanych z logistyką zwrotną, myciem, magazynowaniem i końcową utylizacją opakowań. Dodatkowo, firmy musiałyby zainwestować w nowe maszyny linii pakujących oraz przeprowadzić reorganizację procesów produkcyjnych, co generuje kolejne, znaczące obciążenia finansowe.
Branża tworzyw sztucznych wskazuje te wyniki badań jako powód do ponownego przeanalizowania zapisów rozporządzenia. Jednorazowe rozwiązania, takie jak folia stretch, odpowiednio utylizowane, wspierają założenia zrównoważonego rozwoju oraz Gospodarki o Obiegu Zamkniętym z uwagi na możliwość ponownego wykorzystania surowca do produkcji. Jednocześnie są sprawdzonymi logistycznie rozwiązaniami, które odpowiadają na realne wyzwania transportu produktów, ograniczając możliwość ich uszkodzenia, zanieczyszczenia i przemieszczania się podczas dostaw.
Brak gotowości technologicznej i ryzyko dla rynku wewnętrznego
Systemy wielokrotnego użytku dla folii transportowych są na obecnym etapie rozwoju fragmentaryczne i nie są wystandaryzowane. Co więcej, ich wdrożenie do 2030 r. jest nierealistycznym celem i może doprowadzić do chaosu logistycznego, wzrostu kosztów i osłabienia jednolitego rynku UE.
Firmy eksportujące do UE oraz działające wyłącznie wewnątrz wspólnoty będą zmuszone do utrzymywania równoległych systemów pakowania, co znacząco zwiększy koszty i utrudni procesy operacyjne.
Postulaty przemysłu przetwórstwa tworzyw sztucznych
Dowody naukowe i analizy ekonomiczne jednoznacznie wskazują na podjęcie działań zgodnych z realiami. Apelujemy do Komisji Europejskiej i Państw Członkowskich o :
- Wyłączenie folii stretch do owijania palet z celów ponownego użycia na podstawie art. 29 ust. 18a i 18c PPWR – poprzez przyjęcie aktu delegowanego.
- Akceptowanie i wspieranie stosowania surowców z recyklingu – jako skutecznego narzędzia redukcji emisji CO₂ oraz materiału wspierającego dążenie do GOZ.
- Prowadzenie polityki środowiskowej opartej na analizach LCA, nie na intuicyjnych założeniach.
- Promowanie recyklingu, efektywności materiałowej i innowacji jako ścieżki do realnej i skutecznej cyrkularności.
Jednorazowe folie stretch nie są problemem – są częścią rozwiązania w kwestiach środowiskowych. Wprowadzenie sztywnego obowiązku ponownego użycia wbrew analizom naukowym i ekonomicznym grozi poważnymi skutkami dla przemysłu, konsumentów i przede wszystkim dla środowiska. Aby osiągnąć cele PPWR, nie możemy kierować się uproszczonymi założeniami – potrzebujemy decyzji opartych na dowodach.
Polski Związek Przetwórców Tworzyw Sztucznych apeluje o racjonalne podejście do regulacji PPWR, które pozwoli chronić środowisko, wspierać innowacje i utrzymać konkurencyjność europejskiego przemysłu.
Artykuł powstał na podstawie badań EuPC, IFEU oraz RDC Environment.
Źródło: Polski Związek Przetwórców Tworzyw Sztucznych