Od Autorów 13
Część 1
Warunki przechowywania – wymagania dotyczące obiektu i procesu magazynowego (Michał Kizyn) 15
1. Charakterystyka warunków przechowywania – ich znaczenie dla zapewnienia jakości i ilości składowanych zapasów a także bezpiecznych warunków pracy w magazynie 15
2. Podział wyrobów wg cech fizykochemicznych i biologicznych decydujących o warunkach ich przechowywania . 18
3. Charakterystyka cech fizykochemicznych i biologicznych wyrobów o właściwościach naturalnych, które decydują o warunkach ich przechowywania 20
3.1. Charakterystyka cech fizykochemicznych wyrobów 20
3.2. Charakterystyka cech biofizycznych wyrobów 34
3.3. Źródła informacji o warunkach przechowywania wyrobów o właściwościach naturalnych 37
3.4. Określenie cech charakteryzujących warunki przechowywania grup wyrobów 38
3.5. Grupy wyrobów, dla których opracowano w części 3 warunki magazynowania, przechowywania i pakowania 38
4. Charakterystyka wyrobów o właściwościach agresywnych oraz cech fizykochemicznych, które decydują o warunkach ich przechowywania 40
4.1. Substancje, preparaty chemiczne i materiały niebezpieczne – podstawowe określenia . 40
4.2. Niebezpieczne substancje i preparaty chemiczne 41
4.3. Materiały niebezpieczne 45
4.4. Opakowania substancji, preparatów chemicznych i materiałów niebezpiecznych 48
4.5. Charakterystyka cech fizykochemicznych substancji, preparatów chemicznych i materiałów niebezpiecznych, decydujących o warunkach ich przechowywania 53
4.6. Źródła informacji o warunkach przechowywania substancji chemicznych i materiałów niebezpiecznych 56
4.7. Ustalenie danych dla określenia warunków przechowywania substancji, preparatów chemicznych i materiałów niebezpiecznych 66
4.8. Kategorie substancji, preparatów chemicznych i materiałów niebezpiecznych, dla których opracowano w części 2 warunki magazynowania, przechowywania i pakowania 67
5. Wymagania dotyczące obiektu magazynowego wynikające z warunków przechowywania 69
5.1. Charakterystyka i podział obiektów magazynowych pod względem zapewnienia warunków przechowywania 69
5.1.1. Budowle magazynowe otwarte – place składowe 70
5.1.2. Budowle magazynowe półotwarte – wiaty magazynowe 71
5.1.3. Budowle magazynowe zamknięte 71
5.1.4. Piwnice i bunkry 73
5.1.5. Zbiorniki zamknięte 73
5.2. Charakterystyka i rodzaje instalacji w budynkach magazynowych 74
5.2.1. Instalacje oświetleniowe 74
5.2.2. Urządzenia i instalacje klimatyzacyjne i wentylacyjne 75
5.2.3. Instalacje wodno-kanalizacyjne 79
5.3. Zagospodarowanie powierzchni magazynowej oraz rozmieszczenie zapasów magazynowych pod względem wymagań wynikających z warunków przechowywania 80
5.4. Charakterystyka systemów dla kontroli, monitoringu i sterowania urządzeniami dla zapewnienia warunków przechowywania 80
6. Wymagania dotyczące procesu magazynowego wynikające z warunków przechowywania 83
6.1. Charakterystyka i podstawowe elementy technologicznego procesu magazynowego 83
6.2. Wpływ sposobu realizacji technologicznego procesu magazynowego na warunki przechowywania 85
Część 2
Magazynowanie niebezpiecznych substancji, preparatów chemicznych i materiałów niebezpiecznych (Michał Kizyn) 87
1. Magazynowanie materiałów wybuchowych 87
1.1. Określenie materiałów wybuchowych, ich właściwości i zagrożeń oraz podział na podgrupy 88
1.2. Opakowania jednostkowe i transportowe dla materiałów wybuchowych oraz ich oznakowanie 90
1.3. Charakterystyka obiektów i pomieszczeń przeznaczonych do składowania materiałów wybuchowych 91
1.4. Warunki przechowywania – mikroklimat, sposób przeładunków, składowania i przemieszczania w magazynie 95
1.5. Warunki i dokumenty obowiązujące przy nabywaniu i magazynowaniu materiałów wybuchowych 98
1.6. Pomieszczenia i urządzenia sanitarno-higieniczne oraz środki bezpieczeństwa i ochrony osobistej 100
1.7. Pierwsza pomoc przy zatruciu lub skażeniu 100
2. Magazynowanie nadtlenków organicznych 102
2.1. Ogólna charakterystyka nadtlenków organicznych, ich właściwości
agresywnych, rodzaju zagrożeń oraz podział na typy 102
2.2. Charakterystyka opakowań nadtlenków organicznych oraz ich oznakowanie 104
2.3. Charakterystyka obiektów i pomieszczeń przeznaczonych do składowania nadtlenków organicznych 106
2.4. Warunki przechowywania nadtlenków organicznych 110
2.5. Pomieszczenia i urządzenia sanitarne oraz ochrony osobistej wymagane przy kontakcie z nadtlenkami organicznymi 112
2.6. Pierwsza pomoc przy zatruciu lub skażeniu 112
3. Magazynowanie materiałów ciekłych zapalnych 114
3.1. Ogólna charakterystyka materiałów niebezpiecznych pożarowo,
ich właściwości agresywnych, rodzaju zagrożeń oraz podział na podgrupy 115
3.2. Charakterystyka opakowań jednostkowych i transportowych oraz ich oznakowanie 116
3.3. Charakterystyka obiektów i pomieszczeń przeznaczonych do składowania cieczy palnych oraz wymagania dla instalacji w tych obiektach 117
3.4. Warunki przechowywania cieczy palnych 122
3.5. Ochrony osobiste oraz środki bezpieczeństwa stosowane przy kontakcie z cieczami palnymi 124
4. Magazynowanie gazów płynnych i sprężonych 125
4.1. Ogólna charakterystyka gazów, ich właściwości agresywnych, rodzaju zagrożeń oraz podział na podgrupy 125
4.2. Charakterystyka opakowań gazów oraz ich oznakowanie 127
4.3. Charakterystyka obiektów i pomieszczeń przeznaczonych do składowania gazów oraz wymagania dla instalacji w tych obiektach 131
4.4. Warunki przechowywania gazów 135
4.5. Pomieszczenia i urządzenia sanitarno-higieniczne oraz sprzęt ochrony osobistej 137
4.6. Pierwsza pomoc przy zatruciu lub skażeniu 138
5. Magazynowanie substancji rakotwórczych, mutagennych oraz działających szkodliwie na rozrodczość 139
5.1. Ogólna charakterystyka czynników rakotwórczych, mutagennych i działających na rozrodczość oraz ich właściwości 140
5.2. Klasyfikacja czynników rakotwórczych 141
5.3. Klasyfikacja czynników mutagennych i działających na rozrodczość 143
5.4. Charakterystyka opakowań jednostkowych i transportowych substancji rakotwórczych, mutagennych i działających na rozrodczość oraz ich oznakowanie 146
5.5. Warunki przechowywania substancji rakotwórczych, mutagennych i działających na rozrodczość 149
5.6. Charakterystyka bezpiecznego kontaktu z substancjami rakotwórczymi i mutagennymi 150
5.7. Warunki i dokumenty związane z rejestracją narażenia na czynniki rakotwórcze i mutagenne 151
5.8. Warunki profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami narażonymi na czynniki rakotwórcze i mutagenne 152
5.9. Pierwsza pomoc przy zatruciu lub skażeniu 153
6. Magazynowanie substancji stwarzających narażenie na działanie promieniowania jonizującego 154
6.1. Ogólna charakterystyka czynników stwarzających narażenie na działanie promieniowania jonizującego, ich właściwości, rodzaju zagrożeń oraz podział na podgrupy 155
6.2. Określenie dawek granicznych promieniowania jonizującego 159
6.3. Charakterystyka opakowań dla źródeł promieniowania jonizującego oraz ich oznakowanie 161
6.4. Warunki bezpiecznej pracy ze źródłami promieniowania jonizującego 166
6.5 Sposób prowadzenia kontroli oraz ewidencji źródeł promieniotwórczych 166
6.6. Zasady ochrony radiologicznej 171
7. Magazynowanie substancji toksycznych i szkodliwych 173
7.1. Ogólna charakterystyka substancji toksycznych i szkodliwych,
ich właściwości agresywnych, rodzaju zagrożeń oraz podział na grupy 173
7.2. Charakterystyka opakowań substancji toksycznych i szkodliwych oraz ich oznakowanie 176
7.3. Charakterystyka obiektów i pomieszczeń przeznaczonych do przechowywania substancji toksycznych oraz wymagania dla instalacji w tych obiektach 180
7.4. Sposób prowadzenia ewidencji magazynowej 183
7.5. Warunki przechowywania substancji toksycznych 183
7.6. Pomieszczenia i urządzenia sanitarno-higieniczne oraz środki ochrony osobistej w magazynach substancji toksycznych 184
7.7. Pierwsza pomoc przy zatruciu lub skażeniu 185
8. Magazynowanie substancji i preparatów żrących 187
8.1. Ogólna charakterystyka substancji i preparatów żrących, ich właściwości agresywnych, rodzaju zagrożeń oraz klasyfikacja 188
8.2. Charakterystyka opakowań substancji i preparatów żrących oraz ich oznakowanie 189
8.3. Charakterystyka obiektów i pomieszczeń przeznaczonych do przechowywania substancji i preparatów żrących oraz wymagania dla instalacji w tych obiektach 192
8.4. Wymagania dotyczące środków ochrony osobistej 195
8.5. Pierwsza pomoc przy zatruciu lub skażeniu 195
9. Magazynowanie substancji i preparatów drażniących oraz uczulających 197
9.1. Ogólna charakterystyka substancji i preparatów drażniących i uczulających, rodzaju zagrożeń oraz klasyfikacja 197
9.2. Charakterystyka opakowań substancji i preparatów drażniących i uczulających oraz ich oznakowanie 199
9.3. Charakterystyka obiektów i pomieszczeń przeznaczonych do przechowywania substancji i preparatów drażniących i uczulających oraz wymagania dla instalacji w tych obiektach 200
9.4. Wymagania dotyczące środków ochrony osobistej 203
9.5. Pierwsza pomoc przy zatruciu lub skażeniu 204
10. Magazynowanie substancji i preparatów niebezpiecznych dla środowiska 205
10.1. Ogólna charakterystyka substancji i preparatów niebezpiecznych dla środowiska, rodzaju zagrożeń oraz klasyfikacja 206
10.2. Charakterystyka opakowań substancji i preparatów stwarzających zagrożenie dla środowiska oraz ich oznakowanie 209
10.3. Charakterystyka obiektów i pomieszczeń przeznaczonych do przechowywania substancji i preparatów stanowiących zagrożenie dla środowiska oraz wymagania dla instalacji w tych obiektach 214
10.4. Wymagania dotyczące środków ochrony osobistej 217
10.5. Pierwsza pomoc przy zatruciu lub skażeniu 217
Załączniki 218
1. Wykaz aktów prawnych dotyczących warunków przechowywania 218
2. Wykaz zwrotów „R” wskazujących rodzaj zagrożenia 221
3. Wzory znaków ostrzegawczych oraz napisy określające ich znaczenie i symbole 226
4. Zwroty „S” określające warunki bezpiecznego stosowania substancji niebezpiecznej lub preparatu niebezpiecznego oraz ich numery 227
5. Wykaz substancji z ich klasyfikacją i oznakowaniem wg Ustawy z 2001 r. 230
6. Wykaz towarów niebezpiecznych wg numerów UN zgodnie z umową ADR 231
7. Wzory nalepek ostrzegawczych ADR 232
Część 3
Magazynowanie towarów przemysłowych i spożywczych 235
1. Wyroby hutnicze (Wiesława Kalka) 235
1.1. Charakterystyka wyrobów hutniczych 235
1.2. Wpływ przechowywania na jakość wyrobów hutniczych 237
1.3. Charakterystyka procesu pakowania wyrobów hutniczych 239
1.4. Charakterystyka procesu przechowywania wyrobów hutniczych 242
1.4.1. Warunki przechowywania wyrobów hutniczych 242
1.4.2. Warunki składowania wyrobów hutniczych 243
1.5. Literatura 244
2. Materiały budowlane (Wiesława Kalka) 248
2.1. Charakterystyka materiałów budowlanych 248
2.2. Wpływ przechowywania na jakość materiałów budowlanych 259
2.3. Charakterystyka procesu pakowania materiałów budowlanych 261
2.4. Charakterystyka procesu przechowywania materiałów budowlanych 266
2.4.1. Warunki przechowywania materiałów budowlanych 267
2.4.2. Warunki składowania materiałów budowlanych 271
2.5. Literatura 276
3. Wyroby przemysłu szklarskiego i ceramicznego (Wiesława Kalka) 281
3.1. Charakterystyka wyrobów 281
3.2. Wpływ przechowywania na jakość wyrobów 283
3.3. Charakterystyka procesu pakowania wyrobów 284
3.4. Charakterystyka procesu przechowywania wyrobów 286
3.4.1. Warunki przechowywania wyrobów 286
3.4.2. Warunki składowania wyrobów 286
3.5. Literatura 287
4. Drewno i wyroby przemysłu drzewnego (Wiesława Kalka) 290
4.1. Charakterystyka drewna i wyrobów przemysłu drzewnego 290
4.2. Wpływ przechowywania na jakość wyrobów 292
4.3. Charakterystyka procesu pakowania wyrobów 293
4.4. Charakterystyka procesu przechowywania wyrobów 296
4.4.1. Warunki przechowywania wyrobów 296
4.4.2. Warunki składowania wyrobów 297
4.5. Literatura 298
5. Wyroby przemysłu papierniczego (Wiesława Kalka) 300
5.1. Charakterystyka wyrobów papierniczych 300
5.2. Wpływ przechowywania na jakość wyrobów papierniczych 302
5.3. Charakterystyka procesu pakowania wyrobów papierniczych 304
5.3.1. Opakowania wyrobów papierniczych oraz ich oznakowanie 304
5.3.2. Sposoby pakowania wyrobów papierniczych 305
5.4. Charakterystyka procesu przechowywania wyrobów papierniczych 308
5.4.1. Warunki przechowywania wyrobów papierniczych 308
5.4.2. Warunki składowania wyrobów papierniczych 308
5.5. Literatura 309
6. Wyroby przemysłu włókienniczego i odzieżowego (Danuta Kujawińska) 312
6.1. Charakterystyka wyrobów włókienniczych 312
6.2. Wpływ przechowywania na jakość wyrobów włókienniczych 316
6.3. Charakterystyka procesu pakowania wyrobów włókienniczych 318
6.4. Charakterystyka przechowywania wyrobów włókienniczych 321
6.4.1. Warunki przechowywania 321
6.4.2. Warunki składowania 322
6.5. Literatura 322
7. Wyroby przemysłu skórzanego (Krzysztof Wienskowski) 326
7.1. Charakterystyka skór i wyrobów przemysłu skórzanego 326
7.2. Wpływ przechowywania na jakość wyrobów skórzanych 327
7.3. Charakterystyka procesu pakowania wyrobów skórzanych 328
7.4. Charakterystyka procesu przechowywania wyrobów skórzanych 329
7.4.1. Warunki przechowywania wyrobów skórzanych 329
7.4.2. Warunki składowania wyrobów skórzanych 330
7.5. Literatura 331
8. Wyroby z tworzyw sztucznych (Wiesława Kalka) 333
8.1. Charakterystyka ogólna tworzyw sztucznych 333
8.2. Wpływ przechowywania na jakość tworzyw sztucznych 336
8.3. Charakterystyka procesu pakowania wyrobów z tworzyw sztucznych 337
8.4. Charakterystyka procesu przechowywania wyrobów z tworzyw sztucznych 341
8.4.1. Warunki przechowywania wyrobów z tworzyw sztucznych 341
8.4.2. Warunki składowania wyrobów z tworzyw sztucznych 341
8.5. Literatura 343
9. Wyroby przemysłu gumowego (Wiesława Kalka) 347
9.1. Charakterystyka wyrobów gumowych 347
9.2. Wpływ przechowywania na jakość wyrobów gumowych 348
9.3. Charakterystyka procesu pakowania wyrobów gumowych 350
9.4. Charakterystyka procesu przechowywania wyrobów gumowych 351
9.4.1. Warunki przechowywania wyrobów gumowych 351
9.4.2. Warunki składowania wyrobów gumowych 353
9.5. Literatura 355
10. Wyroby lakierowe (Wojciech Kozak, Patrycja Jakubiak) 357
10.1. Charakterystyka wyrobów lakierowych 357
10.2. Charakterystyka procesu pakowania wyrobów lakierowych 358
10.3. Charakterystyka procesu przechowywania 360
10.4. Wpływ procesu przechowywania na jakość wyrobów lakierowych 361
10.5. Transport wyrobów lakierowych 362
10.6. Literatura 363
11. Środki piorące i czyszczące (wyroby chemii gospodarczej)
(Wojciech Kozak, Patrycja Jakubiak) 364
11.1. Charakterystyka środków piorących 364
11.2. Pakowanie środków do prania 365
11.3. Przechowywanie środków piorących 365
11.4. Transport środków piorących 366
11.5. Literatura 366
12. Wyroby kosmetyczne i perfumeryjne, mydła toaletowe,
szampony w płynie do włosów (Wojciech Kozak, Patrycja Jakubiak) 368
12.1. Wyroby kosmetyczne i perfumeryjne 368
12.1.1. Charakterystyka procesu przechowywania wyrobów kosmetycznych
i perfumeryjnych 368
12.2. Mydła toaletowe 369
12.2.1. Charakterystyka mydeł 369
12.2.2. Charakterystyka procesu pakowania mydeł 369
12.2.3. Wpływ procesu przechowywania na jakość mydeł 370
12.2.4. Transport mydeł 370
12.3. Szampony w płynie do włosów 370
12.3.1. Charakterystyka szamponów w płynie 370
12.3.2. Charakterystyka procesu pakowania szamponów w płynie 371
12.3.3. Przechowywanie i transport 372
12.4. Literatura 372
13. Artykuły gospodarstwa domowego, rozrywki, sportowe (Wiesława Kalka) 374
13.1. Charakterystyka wyrobów 374
13.2. Wpływ przechowywania na jakość wyrobów 376
13.3. Charakterystyka procesu pakowania wyrobów 376
13.4. Charakterystyka procesu przechowywania wyrobów 380
13.4.1. Warunki przechowywania wyrobów 380
13.4.2. Warunki składowania wyrobów 381
13.5. Literatura 383
14. Nawozy, pestycydy i inne środki agrochemiczne (Wojciech Kozak, Patrycja Jakubiak) 386
14.1. Nawozy 386
14.1.1. Charakterystyka nawozów 386
14.1.2. Pakowanie nawozów 387
14.1.3. Przechowywanie nawozów 388
14.1.4. Transport nawozów 390
14.2. Pestycydy i inne środki agrochemiczne 390
14.2.1. Charakterystyka pestycydów i innych środków agrochemicznych 390
14.2.2. Pakowanie pestycydów i innych środków agrochemicznych 391
14.2.3. Przechowywanie pestycydów i innych środków agrochemicznych 392
14.2.4. Transport pestycydów i innych środków agrochemicznych 393
14.3. Literatura 394
15. Produkty spożywcze (Maria Jaszewska) 396
15.1. Definicja i klasyfikacja 396
15.2. Charakterystyka przechowalnicza 397
15.3. Warunki przechowywania w magazynach surowców, półproduktów i wyrobów gotowych zgodnie z wytycznymi prawa żywnościowego i dokumentami technicznymi 401
15.3.1. Przechowywanie produktów pochodzenia zwierzęcego 401
15.3.2. Przechowywanie produktów mrożonych 421
15.3.3. Przechowywanie nieprzetworzonych produktów pochodzenia roślinnego 425
15.3.4. Przechowywanie produktów przetworzonych 429
15.4. Literatura 432
Informacja o autorach 436