Prezentowany skrypt do kursu „Podstawy ekonomii” obejmuje tematykę wykładów prowadzonych na pierwszym roku studiów pierwszego stopnia w Wyższej Szkole Logistyki w Poznaniu. Dobór tematów uwzględnia potrzeby dysponowania wiedzą ekonomiczną przydatną logistykom w życiu zawodowym.
Skrypt składa się z dwóch części. Część pierwsza to „Mikroekonomia”, druga „Makroekonomia”. Obie części uzupełniają ćwiczenia z tych przedmiotów. Zakres tematyczny uwzględnia wymiar godzin zajęć na studiach stacjonarnych I stopnia w Wyższej Szkole Logistyki w Poznaniu.
Wprowadzenie
CZĘŚĆ PIERWSZA – MIKROEKONOMIA
Rozdział 1. Ekonomia jako nauka
1.1. Przedmiot badań ekonomii
1.2. Metoda badań w ekonomii
1.3. Zakres badań
1.4. Wybór ekonomiczny i postępowanie racjonalne
Rozdział 2. Rynek i jego elementy
2.1. Pojęcia związane z rynkiem
2.2. Popyt jako zjawisko rynkowe
2.3. Podaż jako element rynku
2.4. Cena jako istotny element rynku
2.5. Typy rynków
2.6. Uczestnicy rynku
2.7. Podstawowe prawa ekonomiczne występujące na rynku
2.8. Elastyczność popytu i podaży jako podstawowe zależności występujące na rynku
2.9. Funkcje popytu
Rozdział 3. Zachowanie konsumenta na rynku
3.1.Cel konsumenta
3.2. Wybór konsumenta i koszty wyboru
3.3. Maksymalizowanie zadowolenia. Analiza kosztów – korzyści
3.4. Użyteczność krańcowa
3.5. Osiąganie równowagi konsumenta
3.6. Preferencje i możliwości konsumenta
3.7. Efekt substytucyjny i dochodowy
3.8. Znaczenie wiedzy o popycie konsumenta
Rozdział 4. Reakcje rynkowe producenta
4.1. Istota i rodzaje przedsiębiorstw
4.2. Czynniki produkcji i związki między nimi jako przedmiot wyboru producenta
4.3. Funkcja produkcji
4.4. Podstawowe kategorie służące podejmowaniu decyzji przez producenta
4.5. Determinanty decyzji ekonomicznych producenta
4.6. Decyzje inwestycyjne producenta
Rozdział 5. Równowaga rynkowa
5.1. Elementy równowagi rynkowej
5.2. Rodzaje nierównowagi rynkowej i ich skutki
5.3. Sposoby przywracania zachwianej równowagi rynkowej
Rozdział 6. Konkurencja na rynku
6.1. Wprowadzenie do zagadnień konkurencji
6.2. Istota konkurencji doskonałej
6.3. Konkurencja doskonała w krótkim i długim okresie
6.4. Monopol pełny i jego geneza
6.5. Maksymalizacja zysków w monopolu
6.6. Charakterystyka oligopolu i duopolu
6.7. Konkurencja monopolistyczna
6.8. Konkurencja monopolistyczna w krótkim i długim okresie
6.9. Sposoby walki konkurencyjnej w konkurencji monopolistycznej
Rozdział 7. Rynek czynników produkcji
7.1. Zasady rządzące rynkiem czynników produkcji
7.2. Istota i znaczenie czynnika pracy
7.3. Rynek kapitału
7.4. Popyt i podaż ziemi
7.5. Elastyczność cenowa popytu na czynniki produkcji
Rozdział 8. Państwo jako podmiot w gospodarce rynkowej
ĆWICZENIA Z MIKROEKONOMII
CZĘŚĆ DRUGA – MAKROEKONOMIA
Rozdział 9. Ustrój społeczno-gospodarczy a gospodarka rynkowa
9.1. Pojęcie ustroju gospodarczego
9.2. Rodzaje ustrojów
9.3. Ustrój gospodarki rynkowej
Rozdział 10. Produkt krajowy brutto
10.1. Reprodukcja społeczna
10.2. Pojęcie i źródła produktu krajowego brutto
10.3. Metody liczenia PKB
10.4. Znaczenie produktu krajowego brutto
10.5. Inne miary zmian w gospodarce
10.6. Wpływ cen na wielkość i użyteczność mierników
10.7. Wady kategorii produktu krajowego i dochodu narodowego
10.8. Podział PKB i DN
Rozdział 11. Równowaga i nierównowaga gospodarcza
11.1. Pojęcie równowagi gospodarczej
11.2. Powstawanie nierównowagi
11.3. Mechanizm powstawania nierównowagi podażowej
11.4. Mechanizm powstawania nierównowagi popytowej
11.5. Samopogłębianie się nierównowagi
11.6. Skutki nierównowagi
11.7. Sposoby przywracania równowagi globalnej
11.8. Przywracanie równowagi a skłonność do konsumpcji i mnożnik
Rozdział 12. Teoria wzrostu gospodarczego
12.1. Pojęcie wzrostu i rozwoju gospodarczego
12.2. Czynniki wzrostu gospodarczego
12.3. Modele wzrostu gospodarczego
12.4. Ograniczenia wzrostu gospodarczego i sposoby ich przezwyciężania
12.5. Stymulowanie wzrostu gospodarczego
Rozdział 13. Wahania koniunkturalne
13.1. Cykle gospodarcze – podstawowe pojęcia
13.2. Fazy i przebieg cyklu koniunkturalnego
13.3. Przyczyny występowania cyklicznych wahań koniunkturalnych
13.4. Skutki wahań koniunkturalnych
13.5. Polityka antycykliczna
Rozdział 14. Bezrobocie
14.1. Bezrobocie – podstawowe pojęcia
14.2. Źródła bezrobocia
14.3. Rodzaje bezrobocia
14.4. Naturalna stopa bezrobocia
14.5. Skutki bezrobocia i jego koszty
14.6. Wpływ bezrobocia na równowagę gospodarczą
Rozdział 15. Inflacja
15.1. Inflacja – podstawowe pojęcia
15.2. Inflacja – rys historyczny
15.3. Rodzaje inflacji
15.4. Typy inflacji
15.5. Przyczyny inflacji
15.6. Skutki i koszty inflacji
15.7. Sposoby zwalczania inflacji i ich skutki
Rozdział 16. Pieniądz
16.1. Pieniądz – podstawowe pojęcia
16.2. Funkcje pieniądza
16.3. Cechy pieniądza i jego rodzaje
16.4. Wartość pieniądza i jego zasoby
16.5. Wpływ ilości pieniądza na inflację
16.6. Popyt na pieniądz
16.7. Podaż pieniądza
16.8. Zależność między popytem i podażą pieniądza a stopą procentową
Rozdział 17. Bank centralny i system pieniężny
17.1. Bank centralny i jego funkcje
17.2. Sterowanie systemem pieniężnym
17.3. Zarządzanie długiem skarbu państwa
17.4. Działalność banku centralnego w różnych fazach cyklu koniunkturalnego
Rozdział 18. Budżet państwa i finanse publiczne
18.1. Rola budżetu państwa w gospodarce
18.2. Charakterystyka budżetu państwa
18.3. Czynniki wpływające na stan finansów publicznych
18.4. Źródła deficytu budżetu państwa
18.5. Sposoby finansowania deficytu budżetowego i ich skutki
18.6. Polityka fiskalna i jej rola w gospodarce
Rozdział 19. Międzynarodowy podział pracy i wymiana handlowa
19.1. Międzynarodowy podział pracy jako podstawa wymiany handlowej
19.2. Korzyści z wymiany międzynarodowej
19.3. Straty wynikające z prowadzenia handlu zagranicznego
19.4. Bilans płatniczy
19.5. Równowaga zewnętrzna gospodarki
19.6. Środki polityki handlowej
Rozdział 20. Międzynarodowy kurs walutowy
20.1. Kurs walutowy – podstawowe problemy
20.2. Systemy kursów walutowych
20.3. Wpływ kursów na stopy procentowe
20.4. Polityka ekonomiczna przy stałym i płynnym kursie walutowym
Rozdział 21. Inwestycje i ich rola w gospodarce
21.1. Rodzaje inwestycji i ich przyczyny oraz pochodzenie środków na inwestycje
21.2. Bezpośrednie źródła inwestycji
21.3. Wpływ inwestycji na równowagę i koniunkturę gospodarczą
ĆWICZENIA Z MAKROEKONOMII
Aneks
Literatura
Wykaz oznaczeń