Zaloguj się

Istota i znaczenie ekologistyki odpadów komunalnych

  •  Andrzejczyk Paweł
  • Kategoria: Logistyka

Pojęcie ekologistyki
Dynamiczny rozwój Polski na przestrzeni ostatnich lat spowodował wzrost ilości wytwarzanych odpadów komunalnych. Za odpady komunalne należy uznawać takie surowce, produkty, które powstają w gospodarstwach domowych oraz odpady pochodzące od innych wytwórców, które nie zawierają odpadów niebezpiecznych oraz ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających, wytwarzanych w gospodarstwach domowych. Zgodnie z ustawą o odpadach, każdy produkt, który jest niepożądany w naszym otoczeniu nazywamy odpadem. Tak więc, za odpady uznamy wszystkie uboczne produkty działalności wytwórczej człowieka, zarówno tej przemysłowej, jak i gospodarczej. Produkty te są nieprzydatne w miejscu oraz czasie, w którym powstały. Uznajemy, że odpady są produktami szkodliwymi dla środowiska naturalnego, przez co mogą i często prowadzą do jego degradacji. Każdy produkt, który jest niepożądany w gospodarstwie, powinien zostać oddany w sposób przewidziany prawem do odpowiedniej jednostki zajmującej się unieszkodliwianiem lub składowaniem odpadów. Obowiązek zorganizowania zbiórki odpadów spoczywa na gminach, które mają obowiązek prawny zorganizowania w odpowiedni sposób gospodarki odpadami komunalnymi.

Problem odpadów komunalnych jest zagadnieniem wymagającym odpowiedniego rozwiązania. Należy zauważyć, że świadomość proekologiczna, zarówno w społeczeństwie jak i pośród władz, jest coraz większa, a obowiązujące przepisy prawne wymuszają odpowiednie działania w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi oraz wskazują, kto jest odpowiedzialny za właściwy i bezpieczny przepływ odpadów. Przepisy prawa wskazują również, co i jak należy robić z powstałymi odpadami.
Planowanie racjonalnej gospodarki odpadami coraz częściej wymaga wykorzystania z odpowiednich rozwiązań logistycznych, a ponieważ gospodarka odpadami komunalnymi powinna również spełniać restrykcyjne wymogi ekologiczne, możemy wyróżnić dziedzinę wiedzy, która agreguje te zagadnienia w jedną spójną całość, czyli ekologistykę.

Ekologistyka powstała z połączenia dwóch terminów: ekologia i logistyka, gdzie ekologia bada wzajemne powiązania pomiędzy środowiskiem naturalnym i organizmami żywymi. Przedmiotem zainteresowania ekologii są również odpady, jako czynniki które wpływają negatywnie na stan środowiska naturalnego. Jeżeli chodzi o logistykę, można stwierdzić, że doczekała się ona już wielu definicji, które odnoszą się do jej interdyscyplinarnego charakteru. Można określić logistykę jako zintegrowany system przepływu strumieni materiałów (surowców, wyrobów gotowych i odpadów); strumieniom tym towarzyszy przepływ informacji, w celu optymalnej transformacji dóbr fizycznych. Z całą pewnością można stwierdzić, że logistyka to interdyscyplinarna dziedzina wiedzy ekonomicznej, technicznej oraz informacyjnej, badająca uwarunkowania, prawidłowości i zjawiska przepływu dóbr fizycznych i informacji w gospodarce, a także w poszczególnych jej ogniwach.

Ekologistyka zatem podchodzi do zarządzania przepływem odpadów w logistycznym łańcuchu dostaw (rysunek 1) oraz do składowania odpadów w sposób systemowy, co powoduje integrację całego systemu gospodarki odpadami. Można zauważyć, że zastosowanie rozwiązań ekologistycznych zmierza do podejmowania decyzji w sposób, który zmniejsza organizacyjno - technicznie negatywne skutki gospodarki odpadami, pamiętając przy tym o aspektach ekonomicznych, przez co transfery oraz składowanie odpadów odbywa się w sposób efektywny, a całemu procesowi ekologistyki towarzyszy gromadzenie, a następnie przetwarzanie informacji. Wszystko, aby wykorzystać ponownie jak największą liczbę odpadów, w oparciu o przyjęte technologie i procesy, spełniające wymogi zarówno prawne, jak i ochrony środowiska.

Odpady komunalne jako wyzwanie wobec ekologistyki
Problem odpadów, z którym boryka się obecnie wiele polskich samorządów, jest w wielu przypadkach bardzo palącym. Coraz więcej gmin w niedalekiej przyszłości spodziewa się trudności związanych z gospodarką odpadami. Warto tu przytoczyć przykład Włoch, gdzie kłopoty związane z brakiem oczyszczania miasta z odpadów komunalnych wywołały praktycznie chaos. W wyniku nie wywożenia śmieci w ciągu kilku tygodni na ulicach Neapolu i okolicznych miejscowości zgromadziło się około 100 000 ton odpadów, konsekwencją czego były napięcia społeczne, rozdrażnienie ludzi, paraliż komunikacyjny na ulicach oraz wysokie prawdopodobieństwo epidemii zagrażających zdrowiu i życiu ludzi (fot. 1 i 2). W Polsce nie odnotowaliśmy podobnych sytuacji, niemniej są aglomeracje, w których prognozuje się brak miejsca na odpady, które powstaną w niedalekiej przyszłości. Obecnie w Polsce wytwarzamy około 13 mln ton odpadów komunalnych rocznie, co daje średni wskaźnik nagromadzenia około 250 kg na jednego mieszkańca rocznie (tabela 1). Obserwując ilość generowanych odpadów w Polsce na przestrzeni ostatnich lat można zauważyć, że produkcja odpadów w naszym kraju od kilku lat kształtuje się na podobnym poziomie, z lekką tendencją wzrostową (tabela 2). Obecnie wytwarzamy mniej odpadów, niż pod koniec lat 90. ubiegłego wieku. Z rysunku 2 można wyraźnie wywnioskować, że duży spadek produkcji odpadów nastąpił na przestrzeni lat 1998 - 2002. Od roku 2003, przez następne trzy lata, obserwujemy wzrost wytwarzanych odpadów, natomiast od roku 2005 ilość produkowanych odpadów utrzymuje się na porównywalnie stałym poziomie.

Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka” 5/2009.

 
Ostatnio zmieniany w piątek, 02 marzec 2012 15:15
Zaloguj się by skomentować