Zarządzanie kongestią w sieciach miejskich - wybrane aspekty
- Żochowska Renata, Karoń Grzegorz, Sobota Aleksander
- Kategoria: Transport i spedycja
Coraz większy rozwój miast pod względem gospodarczym, kulturowym i społecznym powoduje wzrost ich atrakcyjności dla podmiotów, które dążą do lokalizacji swoich siedzib w rejonach centralnych, wywołując tym samym naturalne potrzeby przemieszczania mieszkańców i innych użytkowników systemu transportowego. Jednak sieć drogowa w obszarach miejskich charakteryzuje się ograniczoną pojemnością i często nie jest w stanie przejąć narastającego natężenia ruchu pojazdów powstającego zarówno w okresach szczytu komunikacyjnego, jak i w przypadku wystąpienia różnego typu zdarzeń nieplanowanych (np. awarie pojazdów, kolizje i wypadki drogowe).
Takie sytuacje przyczyniają się z kolei do zatłoczenia elementów infrastruktury transportowej, w wyniku czego dochodzi do znacznych kolejek, zatorów komunikacyjnych, a nawet zablokowania części obszaru dla ruchu. Wywołuje to spadek poziomu bezpieczeństwa, sprawności i efektywności podróżowania. Zjawiska te oddziałują również negatywnie na środowisko i zdrowie mieszkańców, w związku z czym pogarsza się jakość funkcjonowania całej jednostki osadniczej jako systemu.
Obecnie obserwuje się charakterystyczne trendy związane z występowaniem zatłoczenia w sieciach miejskich. Jednym z nich jest coraz większy wpływ kongestii na funkcjonowanie całego systemu miasta. Problemy związane z nadmiernym obciążeniem ruchem są zauważalne i odczuwalne nie tylko na większości dróg o dużym znaczeniu komunikacyjnym. W obszarach zurbanizowanych kongestia w coraz większym stopniu rozprzestrzenia się na otoczenie, prowadząc do tego, że drogi osiedlowe wykorzystywane są jako drogi objazdowe zatłoczonych ciągów komunikacyjnych. W związku z tym jednostki zarządzające ruchem w mieście (często na wniosek mieszkańców) opracowują rozwiązania, których celem jest wprowadzenie ograniczeń lub utrudnień ruchu w mieście, stosując różnego rodzaju strategie i techniki innowacyjne (np. strefowanie, metody uspokojenia ruchu). Ponadto problem zatłoczonych elementów infrastruktury drogowej nie jest już rozpatrywany jedynie z perspektywy godziny szczytu. Obciążenie ruchem często wydłuża się do kilku godzin w okresach porannych i popołudniowych. Istnieje również wiele miejsc w miastach, gdzie ruch spowolniony zatłoczeniem trwa przez większą część dnia. Również problemem zaczyna być ruch w okresie weekendowym, szczególnie w obszarach rekreacyjnych, blisko centrów handlowych i obiektów sportowych.
W obszarach miejskich zauważa się również proces wydłużania czasu podróży. Obecnie nie tylko podróże dojazdowe do pracy są narażone na zakłócenia, ale również podróże o charakterze fakultatywnym. W związku z tym osoby podróżujące rozważają inne możliwości realizacji celu przemieszczania. Dodatkowo, w sytuacji permanentnego wzrostu obciążenia ruchem, ze względu na fizyczne wyczerpanie przepustowości sieci drogowej, system staje się bardziej podatny na zakłócenia nietypowe spowodowane przez zdarzenia nieplanowane typu wypadki i kolizje drogowe, niekorzystne warunki atmosferyczne lub roboty drogowe. Zdarzenia te mogą pojawić się w dowolnym czasie i w miejscach, gdzie wcześniej nie występowała kongestia i tym samym powodują rozprzestrzenianie się zakłóceń w czasie i przestrzeni (tzw. kongestię wtórną).
Spadek jakości funkcjonowania systemu transportowego miasta spowodowany kongestią jest akceptowalny przez jego użytkowników dopóki zyski z przemieszczania się rekompensują występujące uciążliwości. W pewnym jednak momencie należy podjąć odpowiednie działania, prowadzące do zwiększenia atrakcyjności systemu transportowego miasta. W tym celu wykorzystuje się różnorodne narzędzia zarządzania kongestią.
Artykuł zawiera 32700 znaków.
Źródło: Czasopismo Logistyka