Paradygmat logistyki. Od eklektyzmu poznawczego do subiektywnej oryginalności

Empiryczna orientacja teorii logistyki stanowiła przyczynę doskonalenia zarówno procesów logistycznych w obszarze logistyki wojskowej, jak i np. zaopatrywanie w niezbędne zasoby logistyczne walczących stron, ale przede wszystkim tworzyła fundamenty dla współczesnej filozofii i zasad, na których opiera się współczesna teoria logistyki wojskowej. Zachodzące procesy rozwoju logistyki wojskowej opierały się zatem na dynamicznym wzroście liczby faktów w postaci opisu działań logistycznych rozgrywających się na różnych teatrach wojny. Przykładowo, w czasie trwania II Wojny Światowej obejmował on Teatr Europejski wraz z Oceanem Atlantyckim oraz Teatr Północnoafrykański. Specyfika uwarunkowań (m.in. geograficznych, klimatycznych, politycznych, infrastrukturalnych, technologicznych) prowadzonych działań logistycznych doprowadziła do przyjęcia generalnych zasad logistycznych w obszarze logistyki wojskowej, które zostały następnie dostosowane do regionu prowadzonych misji i operacji wojskowych. Jako przykład wspomnianej adaptacji regionalnej i dostosowania sytuacyjnego może posłużyć system odzyskiwania izolowanego personelu SZ RP wykorzystujący techniki SERE (Survival, Evasion, Resistance, Escape). Innym przykładem mogą być przyjęte przez pakt północnoatlantycki NATO zasady logistyczne oparte na sojuszniczym dokumencie normatywnym MC 319/2. Pomimo ewolucji poglądów na logistykę wojskową, skutkującą powstawaniem i zmianami doktryn logistycznych, zróżnicowanych regionalnie, w logistyce wojskowej nie doszło do powstania "novum" w postaci odejścia od zasadniczych celów teoriopoznawczych, ukształtowanych historycznie. Nie wyklucza to oczywiście procesu ciągłych poszukiwań nowych, coraz doskonalszych koncepcji logistycznych oraz dostrzegania konieczności wprowadzania innowacji technologicznych i procesowych odpowiadających realiom współczesności i trendom. Takie zjawiska, jak cyfryzacja życia społecznego, rozwój nowych technologii transportowo-magazynowych, powstawanie megamiast czy pojawiające się nowe zagrożenia zewnętrzne i wewnętrzne związane ze zmianami geopolitycznymi, stanowią jedynie przesłankę do ponownej oceny przyjętych zasad, nie stanowiąc jednocześnie przesłanek do radykalnej zmiany teorii logistyki wojskowej. Podobne zjawiska mają miejsce w logistyce biznesu, której orientacja rynkowa stwarza jeszcze większe - w porównaniu do logistyki wojskowej - możliwości "testowania" nowych koncepcji i strategii logistycznych. Logistyka biznesu również podlega zmianom i ewolucji, która jednak nie doprowadziła w zasadniczym stopniu do "ucieczki" od jej postrzegania, chociażby w ujęciu przedmiotowo-podmiotowym.

Różnice i zmiany zachodzące w postrzeganiu logistyki
Naturalnym procesem rozwoju każdej dziedziny nauki, jest dążenie do upraszczania zasad i reguł odnoszonych do przedmiotu poznania, by w ten sposób rozwijać teorię uniwersalną. Może ona służyć do wyjaśniania wielu, często niezwiązanych z daną dziedziną wiedzy zjawisk, które w momencie tworzenia teorii nie były w żadnym stopniu uwzględniane. Ilustruje to wykorzystanie bogatego dorobku logistyki wojskowej w zastosowaniach cywilnych. W niektórych przypadkach, jak w logistyce, nastąpił tak dynamiczny przepływ wiedzy do sfery cywilnej, że nastąpiło przewartościowanie teorii. Logistyka biznesu uzyskała autonomię w stosunku do logistyki wojskowej i współcześnie można zaobserwować odwrotny przepływ wiedzy - do sfery wojskowej ze sfery cywilnej. Jednocześnie powszechnie uznaje się komplementarność logistyki cywilnej i wojskowej, co rozwiązuje kwestie ewentualnych sporów nad waloryzacją wspomnianych logistyk i ich pochodnych w postaci koncepcji i strategii logistycznych.

Cały artykuł jest dostępny poniżej w formacie PDF.

Artykuł pochodzi z czasopisma LOGISTYKA 1/2019.
e-wydanie czasopisma jest dostępne w naszej ofercie!