Artykuł powstał na podstawie prac badawczych realizowanych w ramach projektu Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG III B CADSES o akronimie CORELOG ("Skoordynowana logistyka regionalna"). Projekt CORELOG był realizowany w latach 2005 - 2007, pod przewodnictwem włoskiego regionu Emilia Romagna oraz skupiał partnerów z Polski, Węgier, Austrii, Słowenii i Grecji.
Wprowadzenie
Długofalowym programem społeczno - gospodarczym UE jest Strategia Lizbońska przyjęta w marcu 2000 roku. Jej celem jest uczynienie z gospodarek krajów Unii wiodącej gospodarki świata w perspektywie do 2010 roku. Celowi temu służyć mają następujące działania wraz z odpowiednią koncentracją wydatków środków publicznych:
- szybkie przechodzenie do gospodarki opartej na wiedzy, w tym rozwój społeczeństwa informacyjnego, badań i innowacji oraz kształcenie odpowiednich kwalifikacji i umiejętności
- liberalizacja i integracja takich sektorów, jak: telekomunikacyjny, energetyczny, transportowy, pocztowy i usług finansowych
- rozwój przedsiębiorczości poprzez: deregulację i likwidację barier administracyjno - prawnych, łatwiejszy dostęp do kapitału i technologii, ograniczanie zakłócającej konkurencję pomocy publicznej
- wzrost zatrudnienia i zmiana modelu społecznego w drodze: aktywizacji zawodowej, poprawy edukacji, modernizacji systemu zabezpieczenia społecznego, ograniczania biedy i wykluczenia społecznego
- dbałość o zrównoważony rozwój, czyli taki rozwój społeczno - gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli, zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń.
Od długiego czasu trwa dyskusja na temat lokalizacji nowych centrów logistycznych (CL) w Polsce, w tym między innymi o lokalizacji nowego lotniska dla Warszawy. To, czy powinny powstawać w Polsce centra logistyczne, rozstrzygnięto już dawno temu. Prof. Stefan Abt wskazywał przed laty, że w Polsce powinno powstać przynajmniej 5 międzynarodowych CL, których lokalizacja winna być uwarunkowana aktualnie istniejącymi lub przewidywanymi korytarzami transportowymi. Istota oraz zakres koncentracji i kompleksowości usług logistycznych, realizowanych przez nowoczesne centra logistyczne poprzez nowoczesne podejście do obsługi łańcuchów dostaw w warunkach ciągle postępującego rozwoju elektronicznego handlu, stanowi o różnorodności charakteru tych centrów. Na strukturę funkcjonalną centrum logistycznego składają się trzy podstawowe sfery:
Charakterystyka centrum logistycznego w Dallas - Fort Worth (stan Teksas)
Dallas - Fort Worth to największa aglomeracja miejska w Teksasie oraz największy ośrodek handlowy i bankowo - finansowy (przedsiębiorstwa naftowe, ubezpieczeniowe). Ma silnie rozwinięty przemysł lotniczy i elektroniczny oraz maszynowy i odzieżowy. Dallas - Fort Worth (D-FW) jest jednym z głównych węzłów lotniczych (2 porty lotnicze), a bezpośrednio przez centrum logistyczne (CL) przebiega 5 autostrad międzynarodowych oraz 19 autostrad stanowych i transkontynentalna autostrada I - 35 (Meksyk - USA - Kanada).
Obszar pokrywa gęsta sieć kolejowa. Położenie geograficzne Teksasu ułatwia CL szybki dostęp do najważniejszych rynków (Azja Południowo - Wschodnia, Australia, Europa, Bliski Wschód, Ameryka Południowa i Alaska), co przedstawiono na rysunku 1. CL Dallas - Fort Worth leży w samym centrum USA, między wschodnim i zachodnim wybrzeżem (mniej więcej w takiej samej odległości od 4 największych centrów biznesowych - Nowy Jork, Los Angeles, Toronto i Mexico City). W ciągu doby może dostarczyć towary (drogami lub koleją) do około 35% populacji Stanów Zjednoczonych oraz 79 rynków, a w 48 h może dotrzeć już do 98% populacji. Przewozy cargo są najszybciej rozwijającym się segmentem CL D-FW i od 2002 roku zwiększyły swój udział o 75%. W 2006 roku przeładowano 281 000 t towarów, a szacuje się, że w 2015 roku przeładunki wyniosą 1,9 mln t. Centrum Dallas - Fort Worth jest jednym z największych CL w USA. Przewiduje się, że do końca XXI w. będzie ono największym takim centrum na całej zachodniej półkuli, z uwagi na łatwy dostęp do najważniejszych rynków, bardzo dobrze rozwiniętą sieć transportową, najniższe koszty dystrybucji i wynajęcia powierzchni magazynowych w całych Stanach Zjednoczonych. D-FW jest także jednym z największych beneficjentów porozumienia o wolnym handlu NAFTA (North American Free Trade Agreement). Dzięki temu wymiana miedzy Dallas - Fort Worth, a Meksykiem i Kanadą w czerwcu 2007 roku zwiększyła się w stosunku do czerwca 2006 roku o 3,9%, osiągając 69,5 mld USD. Firmy, które prowadzą swoją działalność gospodarczą na terenie centrum nie płacą podatków stanowych, a obywatele stanu Teksas nie płacą podatku od dochodów osobistych; dodatkowo Dallas i Fort Worth nie pobierają podatku miejskiego. Ponadto, w porównaniu z innymi metropoliami, koszt energii elektrycznej jest niższy, gaz bardzo tani i powszechnie dostępny. Dzięki dynamicznemu rozwojowi CL D-FW zatrudnienie w tej aglomeracji osiągnęło w 2005 roku poziom 2,9 mln pracowników.