Raport LOGISTYKA W POLSCE - Rozdział 4 - Rynek KEP w Polsce

październik 25, 2018
Praca zbiorowa
Kategoria: Raporty i analizy

^Polecamy!

Raport LOGISTYKA W POLSCE - Rozdział 4 - Rynek KEP w Polsce

W czwartym rozdziale najnowszej edycji raportu "Logistyka w Polsce" przeczytamy o rynku przesyłek kurierskich, ekspresowych i paczkowych.

Rynek KEP w Polsce nie ma długiej historii w przeciwieństwie do pozostałych segmentów rynku usług logistycznych. Pierwsze przedsiębiorstwa z zagranicznym kapitałem otwierały swoje oddziały w naszym kraju ok. 30 lat temu. Prawie równolegle rozwijały się małe polskie firmy, które z czasem były przejmowane przez zachodnie korporacje. W wyniku przejęć i fuzji rynek ten coraz bardziej się konsolidował. Zmieniła się nie tylko jego struktura ale także rodzaj obsługiwanych klientów i branż. Obecnie operatorzy KEP starają się świadczyć kompleksowe usługi dostępne w jednym miejscu (ang. one-stop-shopping), po to aby być firmą pierwszego wyboru (ang. first choice).

Rynek KEP jest specyficzny na tle innych segmentów sektora TSL. Jego głównym wyróżnikiem jest wysoka koncentracja – ok. 77% przychodów w Polsce pochodzi od czterech największych podmiotów, podczas gdy w TSL jest to zaledwie 5-6%. Cechuje się także większymi barierami wejścia, które wynikają z potrzeby posiadania gęstej i rozległej sieci operacyjnej, niezbędnej do realizacji terminowych i względnie niedrogich dostaw. Działalność operatorów KEP w Polsce podlega nie tylko pod przepisy prawa przewozowego, ale także prawa pocztowego. Wiąże się to z dodatkowymi wymaganiami i komplikuje w niektórych przypadkach działalność firm, np. obowiązek sprawozdawczości, organizowania zadań na rzecz obronności naszego kraju. Ostatnim wyróżnikiem rynku KEP jest to, że nadawcami i odbiorcami przesyłek są nie tylko osoby prawne, ale także osoby fizyczne. Powoduje to nie tylko inne podejście do klientów, ale także ich obsługę operacyjną (np. dostawa do domu wraz z wniesieniem towaru, problem nieobecności odbiorcy w zaadresowanym miejscu).

Struktura rynku KEP w Polsce jest bardzo podobna do struktury innych rynków w Unii Europejskiej. Występują tu prawie wszystkie grupy dostawców, tj. integratorzy KEP – globalne przedsiębiorstwa świadczące usługi kurierskie i ekspresowe w oparciu o kapitał zagraniczny (UPS, DHL, FedEx) i podmioty o zasięgu europejskim (DPD, GLS); lokalni operatorzy KEP – duże firmy oferujące ekspresowe usługi przewozu przesyłek, działające na rynku krajowym (Geis, InPost) i mniejsi gracze, którzy dynamicznie się rozwijają (np. Delta Kurier, Patron Service); operatorzy pocztowi (głównie Poczta Polska); wiele firm o zasięgu lokalnym (np. Agap, X-press Couriers). Rynek tworzą również stosunkowo nowe formy organizacyjne, takie jak brokerzy skupiający oferty kilku firm kurierskich (sendit.pl, apaczka.pl, kurjerzy.pl itp.) i porównywarki cen usług kurierskich (kurierem.pl, znajdzkuriera.pl itp.).

Usługa KEP

Na przestrzeni lat zmieniał się charakter i zakres usługi KEP. Obecnie możną ją zdefiniować jako usługę polegającą na dostarczeniu przesyłki od nadawcy do odbiorcy lub w wyznaczonym przez niego miejscu, przez wyspecjalizowane przedsiębiorstwo, przy wykorzystaniu odpowiedniej sieci operacyjnej (logistycznej), z możliwością śledzenia informacji o statusie przesyłki, z określonym terminem doręczenia, w jak najkrótszym czasie, z zachowaniem odpowiednich kosztów i zgodnie z oczekiwaniami klienta.

Na początku usługi KEP były wykonywane w systemie „od drzwi do drzwi” (ang. door-to-door), w którym kurier dostarczał przesyłkę bezpośrednio do odbiorcy. Obecnie zakres pojęciowy dostarczenia przesyłki jest szerszy i obejmuje dostawę do określonego miejsca (np. sklepu) lub urządzenia (np. paczkomatu). Przedmiotem dostawy są najczęściej trzy kategorie przesyłek: dokumentowe (oferty, przetargi, umowy handlowe i inne informacje przekazywane w formie drukowanej), paczkowe (wyroby gotowe, próbki materiałów, części zamienne, inne towary handlowe o niewielkim ciężarze), drobnica (przesyłki paletowe, niegabarytowe, np. opony). Pojawiają się również ładunki całopojazdowe (ang. full truck load – FTL) oraz niestandardowe (ponadgabarytowe, np. artykuły ogrodnicze, budowlane), które były wcześniej domeną zwykłych firm przewozowych.

Ponadto operatorzy KEP oferują szereg usług dodatkowych, takie jak: pobranie należności, potwierdzenie doręczenia, zwrot dokumentów załączonych do przesyłki przez nadawcę, doręczenie przesyłki w sobotę, niedzielę, tego samego dnia na terenie kraju. Coraz bardziej popularne stają się usługi związane z informowaniem klienta przed doręczeniem przesyłki i dostawy w określonych przedziałach czasowych.

Sieć operacyjna

Do terminowego i efektywnego kosztowo świadczenia usług KEP potrzebna jest rozbudowana sieć operacyjna. Sieć tą tworzą przede wszystkim ludzie i elementy infrastruktury logistycznej, takie jak: centra sortowania przesyłek, oddziały, punkty nadań i odbiorów oraz rożne środki transportu. Najwięksi operatorzy KEP zatrudniają kilka tysięcy pracowników. Trzonem każdej firmy są kurierzy, którzy w większości firm są podwykonawcami posiadającymi działalność gospodarczą z własnymi samochodami. Wyjątkiem są niektóre mniejsze firmy kurierskie (np. X-press Couriers, Patron Service, Global Express) i Poczta Polska, które zatrudniają część kurierów na umowę. Łączna liczba kurierów w Polsce wynosi ponad 20 tys. Do tego należy dodać ok. 15 tys. pracowników, którzy wchodzą w skład kadry administracyjnej i menedżerskiej, a także operacyjnej: dyspozytorzy, koordynatorzy, sortownicy, magazynierzy itd.

Operatorzy o zasięgu ogólnokrajowym mają w Polsce kilka sortowni i kilkadziesiąt oddziałów. Są one zlokalizowane w centrum Polski (w pobliżu Łodzi) i okolicach większych miast (Warszawa, Poznań, Wrocław).

Kolejnym ważnym elementem infrastruktury operatorów KEP są punkty odbiorów i nadań przesyłek (PUDO, ang. pick up drop off), które zlokalizowane są w łatwo dostępnych miejscach, takich jak: saloniki prasowe, galerie handlowe, stacje benzynowe, sklepy spożywcze. Firmy każdego roku zwiększają liczbę takich punktów. Do ich dynamicznego rozwoju przyczynił się głównie handel elektroniczny. Są one z jednej strony bardziej elastycznym rozwiązaniem dla klientów indywidualnych, a z drugiej eliminują koszty związane z niedostarczonymi przesyłkami.

Środki transportu operatorów KEP do obsługi przesyłek krajowych tworzą zarówno samochody użytkowe, jak i samochody ciężarowe. Z uwagi na małe rozmiary ładunków na flotę kurierską składają się niewielkie samochody o łącznej dopuszczalnej masie całkowitej wynoszącej 3,5 tony. Podana wcześniej liczba ponad 20 tys. kurierów bezpośrednio przekłada się na liczbę potrzebnych pojazdów.

(Pełna treść Rozdziału 4 w załączniku).