Wpływ zmian klimatu na funkcjonowanie transportu kolejowego
- Urszula Motowidlak, Monika Kujawa
- Kategoria: Transport i spedycja
Zmiany klimatu stwarzają umiarkowane zagrożenie dla obecnego zrównoważonego rozwoju transportu oraz poważne zagrożenie dla realizacji założeń przyszłych strategii tego rozwoju - głównie z powodu zwiększenia ryzyka braku bezpieczeństwa i obniżenia standardów funkcjonowania transportu. Proces identyfikacji skutków zmian klimatu dla transportu jest procesem wielopłaszczyznowym i bardzo złożonym. Konsekwencje tych zmian mogą występować w postaci efektów bezpośrednich lub pośrednich, i być mierzalne lub niemierzalne.
Zmiany klimatu będą skutkowały m.in.: wzrostem poziomu oceanów, powodziami rzecznymi, zmianą rozkładu opadów oraz ich intensywności, ekstremalnymi zjawiskami klimatycznymi. Wszystkie te skutki wzajemnie na siebie oddziałują, tworząc trudny do przerwania łańcuch procesów, powodujący rozliczne problemy w zakresie funkcjonowania transportu, w tym szczególnie kolejowego. Badanie oddziaływania zmian klimatu na systemy transportowe wskazuje na wystąpienie negatywnych efektów ekonomicznych, społecznych i przyrodniczych. Celem artykułu jest scharakteryzowanie wpływu zmian klimatu na rozwój i funkcjonowanie transportu kolejowego.
Skutki zmian klimatu dla transportu jako przedmiot badan naukowych
W zależności od scenariusza zmian klimatycznych prognozowana do 2100 roku utrata PKB w Unii Europejskiej może wynosić co najmniej 190 mld euro rocznie, co stanowi 1,8% obecnego PKB UE. Największe straty poniosą południowe i południowo-środkowe rejony UE, na które przypadnie 70% unijnych strat finansowych spowodowanych zmianami klimatu. W najmniejszym stopniu globalne ocieplenie dotknie Europę Północną, której udział w tych stratach ogółem wyniesie ok. 1%. Natomiast Europa Północno-Środkowa, w tym Polska, poniesie 24% unijnych strat finansowych ogółem, spowodowanych zmianami klimatu. Na podstawie analiz prowadzonych przez różne ośrodki badawcze można stwierdzić, że jednym z sektorów europejskiej gospodarki, który wykazuje cechy dużej wrażliwości na zmiany klimatu, jest transport. Obszar oddziaływania zmian klimatu na ten dział gospodarki jest bardzo szeroki, ponieważ zdecydowana większość elementów infrastruktury transportowej oraz środków transportu jest narażonych na bezpośrednie oddziaływanie czynników klimatycznych. Analizując potencjalne skutki zmian klimatu dla transportu, można prognozować, że niektóre z nich wpłyną pozytywnie na jego efektywność, np. zmniejszenie pokrywy lodowej mórz i rzek. Jednak większość następstw zmian klimatu negatywnie wpłynie na transport. Oceny potencjalnych ekonomicznych następstw zmian klimatu w transporcie stanowią stosunkowo nowy, jednak szybko rozwijający się obszar badań naukowych. Z analiz przeprowadzonych przez międzynarodowy zespół ekspertów w ramach projektów Weather i Ewent wynika, że z powodu ekstremalnych zjawisk pogodowych całkowite koszty ponoszone przez europejski transport mogą wzrosnąć od 3,5 do 15,0 mld euro rocznie - do 2070 roku, w stosunku do średniorocznych kosztów z okresu 1998-2010, tj. okresu bazowego. Negatywne skutki zmian klimatu dla wszystkich rodzajów transportu były prognozowane dla Skandynawii, Francji, krajów Europy Wschodniej oraz dla Wysp Brytyjskich. Z prognoz wynika, że największy wzrost kosztów dotknie transport kolejowy, szczególnie na terenach Wysp Brytyjskich i Skandynawii.
Zmiany klimatu a funkcjonowanie transportu kolejowego
Klimat to ogół zjawisk pogodowych, jakie występują w dłuższym okresie czasu na danym terenie. Mogą być one opisywane za pomocą parametrów, charakteryzujących jego najważniejsze cechy. Są one ustalane na podstawie obserwacji prowadzonych przez przynajmniej kilka lat, chociaż najczęściej jest to okres obejmujący przedział czasu nie krótszy, niż 20 lat. Zmiany klimatu w istotny sposób wpływają na funkcjonowanie transportu kolejowego. Są one zdefiniowane w obszarze zarządzania kryzysowego. W przypadku transportu kolejowego, do zagrożeń powodujących zakłócenia w jego funkcjonowaniu zalicza się m.in.: powódź, mrozy i wiatr.
Cały artykuł jest dostępny poniżej w formacie PDF.
O transporcie pisaliśmy więcej w czasopiśmie Logistyka 5/2018.
E-wydanie czasopisma jest dostępne w naszej ofercie!
