Modelowanie symulacyjne sieci dystrybucji - adaptacyjność sieci - cz. 2

Turbulentne otoczenie, w jakim funkcjonuje obecnie większość przedsiębiorstw, skłania do rozważenia na poziomie zarządzania strategicznego teorii chaosu. W związku z powyższym wyraźnie w ostatnich latach zaznacza się w literaturze nurt badawczy obejmujący teorię chaosu i wypływającą z niej teorię adaptacyjnych systemów zarządzania. Te rozważania w artykule odniesione zostaną do sieci dystrybucji, które potraktowane zostały jako złożone systemy zarządzania przejmujące odpowiedzialność za adaptowanie się łańcuchów dostaw do turbulentnych zmian otoczenia. W pierwszej części artykułu przedstawiony zostanie przegląd literaturowy wskazujący na znaczenie teorii złożonych systemów adaptacyjnych i wypływającą z tej teorii metodologię badawczą. Następnie rozważone zostaną sieci dystrybucji w kategoriach złożonych systemów adaptacyjnych. W ostatniej części artykułu przedstawiono wyniki eksperymentów przeprowadzonych na modelu symulacyjnym zbudowanym w oparciu o dynamikę systemów zarządzania, jako metodę dedykowana, złożonym systemom adaptacyjnym.

Produkty hybrydowe w logistyce - cz. 2

Produkty hybrydowe w logistyce - cz. 3

Produkty hybrydowe w logistyce - cz. 4

Tło problemu, czyli uwarunkowania rynkowe
Jesteśmy współcześnie świadkami zasadniczych przemian w gospodarce, charakteryzujących się sukcesywnym wypieraniem klasycznych czynników: ziemia, surowce, praca i kapitał. Jednocześnie znaczenia nabiera konkurencja oparta na bazie ekskluzywnej wiedzy i kreatywnych idei. Do produkcji niekiedy pozornie prostych dóbr materialnych wykorzystuje się coraz więcej know-how, co widoczne jest chociażby na przykładzie zwykłej puszki do napojów, która wydaje się składać niemal wyłącznie z samej wiedzy, wyłączając z rozważań kawałek metalu i niezbędną do jej wytwarzania energię. Nic więc dziwnego, że wiele przedsiębiorstw decyduje się na zamianę swojej wiedzy w produkty. I tak, producenci stali zbywają Engineering-Know-how, przedsiębiorstwa produkujące maszyny utrzymują centra szkoleniowe dla potencjalnych i rzeczywistych nabywców, linie lotnicze wygospodarowują zyski nie tylko dzięki działalności przewozowej, lecz także poprzez eksploatację systemów rezerwacji biletów (a więc poprzez sprzedaż informacji), by wymienić tylko kilka prostych przykładów. Od producentów do klientów "płynie wiedza" nie tylko w postaci produktów, ponieważ na znaczeniu zyskują w coraz większym stopniu "produkty inteligentne", a więc takie, które przyczyniają się do wzrostu poziomu wiedzy u nabywców. Ze wzrostem udziału wiedzy w produktach pojawiają się nowe wyzwania i szanse dla szeroko rozumianego sektora usług (rysunek 1).

Jeśli system reguł społecznych, wskazujących pożądane cele i właściwe środki działań ludzkich, jest dobrze artykułowany, spójny, przejrzysty i legitymizowany, wytwarza się poczucie porządku, przewidywalności, regularności i bezpieczeństwa. Ostatnie z wymienionych jest jedną z najważniejszych potrzeb człowieka - potrzeba bezpieczeństwa, szeroko rozumianego, a więc na przykład: egzystencjalnego, ekonomicznego, ekologicznego, indywidualnego (jednostkowego), społecznego czy zdrowotnego. Potrzeba bezpieczeństwa wynika przede wszystkim ze skłonności człowieka do życia we wspólnocie. Pojęcie bezpieczeństwa jest jednym z najczęściej stosowanych pojęć w organizacji i funkcjonowaniu państwa (społeczeństwa) oraz nauce.
Bezpieczeństwo jako jedna z podstawowych dziedzin funkcjonowania podmiotu, mająca zapewnić nie tylko możliwości jego przetrwania, ale również rozwój i swobodę realizacji jego interesów w konkretnym środowisku, poprzez podejmowanie wyzwań, wykorzystywanie szans, redukowanie ryzyka oraz przeciwdziałanie wszelkiego rodzaju zagrożeniom dla jego interesów, jest zatem nie tyle określonym stanem rzeczy, ile ciągłym. Stan ten może ulegać zmianom, dlatego bezpieczeństwo powinno być rozpatrywane jako proces. Bezpieczeństwo w rozumieniu intuicyjnym to stan pewności, spokoju, braku zagrożenia, poczucia zabezpieczenia czy ochrony.

"Mobilność jest prawdziwym sprawdzianem systemu dostaw".
Kpt. Liddell Hart, Myśli o wojnie (1944)

Dostarczanie ładunków i przesyłek drogą powietrzną, mimo że wymaga sporych nakładów finansowych, nowoczesnych technologii oraz zaawansowanych sposobów zarządzania, a także specjalnych form szkolenia personelu, jest najprężniej rozwijającą się gałęzią transportu. Mimo stale rosnącej konkurencji lotnictwo nieprzerwanie utrzymuje swoją wysoką i pewną pozycję. Podstawowy wpływ na ten stan rzeczy mają określone czynniki stanowiące o atrakcyjności realizowanych przy jego użyciu usług. Bezsprzecznie do najważniejszych należy zaliczyć szybkość oraz bezpieczeństwo dostarczanych ładunków. Szybkość i bezpieczeństwo są czynnikami decydującymi przede wszystkim w kontekście powietrznego transportu: zwierząt, towarów łatwo psujących się, specjalistycznych części zamiennych, poczty dyplomatycznej, materiałów niebezpiecznych oraz w trakcie prowadzenia operacji o charakterze ratowniczym czy humanitarnym. Są to również czynniki pozytywnie wpływające na zasadniczy element procesów handlowych, a mianowicie na zysk finansowy.