WIEDZA: raporty i analizy

W dobie cyfryzacji coraz więcej aspektów działalności transportowej odbywa się w formie elektronicznej – nie inaczej jest z systemami poboru opłat drogowych. Chociaż nowoczesne technologie, takie jak e-TOLL, miały uprościć życie przewoźnikom i zwiększyć efektywność kontroli, w praktyce coraz częściej słyszymy o problemach, które generują – w szczególności o nieuzasadnionych mandatach. Co może zrobić przedsiębiorca transportowy, gdy zostanie niesłusznie ukarany?

Branża transportowa w Polsce weszła w 2025 rok z kolejnymi wyzwaniami. Rosnące koszty prowadzenia działalności, nowe regulacje dotyczące opłat drogowych oraz presja na redukcję emisji CO₂ sprawiają, że przewoźnicy muszą dostosować się do dynamicznych zmian w sektorze. Najważniejsza modyfikacja dotyczy podwyżek w systemie e-TOLL, które od 1 stycznia 2025 roku oznaczają dla firm transportowych większe wydatki. Wzrost stawek myta nie jest jednak jedynym problemem. Coraz więcej krajów europejskich wdraża systemy opłat uzależnionych od poziomu emisji spalin, co może dodatkowo wpłynąć na konkurencyjność polskich przewoźników. Wszystko to powoduje, że branża transportowa znajduje się w punkcie zwrotnym. Jakie podwyżki już obowiązują, co może się jeszcze zmienić i jak przygotować się na nowe wyzwania?

Po słabszym III kw. 2024 r. ostatnie trzy miesiące roku przyniosły wzrost stawek w europejskim transporcie. Niestety nie jest to sygnał wieszczący odbicie rynkowe. To nie większy popyt i rosnąca liczba zleceń odpowiadają na wzrost stawek. 

Eksperci zgodnie przyznali, że ubiegły rok był trudny. Choć jego ostatnie miesiące przyniosły widoczną poprawę na rynku przewozowym, to dopiero drugi i trzeci kwartał bieżącego roku będzie prawdopodobnie dla branży testem sprawdzającym i pokaże na ile sytuacja w sektorze TSL się stabilizuje. Jak zauważa Grzegorz Wójcik, Country Manager Eurowag w Polsce – „W obliczu wyzwań rynkowych firmy transportowe w ubiegłym roku reagowały dwoma, skrajnymi podejściami do biznesu – część z przedsiębiorców decydowała się dostosować do zmniejszonego popytu w swoich tradycyjnych sektorach, a druga część aktywnie poszukiwała nowych klientów i kierunków, jednocześnie koncentrując się na zrównoważonym wzroście i efektywności operacyjnej oraz starannym zarządzaniu transportem”. Jak eksperci Inelo z Grupy Eurowag, a także uczestnicy jednej z ostatniej debaty PITD oceniają poprzedni rok i co ich zdaniem przyniesie najbliższa przyszłość?

Do długiej listy kosztów prowadzenia działalności przewozowej dołączyły podwyżki myta narzucone przez Unię Europejską. Wszystkie kraje wspólnoty zostały zobowiązane do ujęcia kosztów emisji CO2 w swoich opłatach drogowych do 1 marca 2024 r. Ich wielkość zależy od kraju, a na najwyższą podwyżkę jak dotąd zdecydowały się Niemcy, gdzie wzrost opłat szacuje się na około 86 proc. dla pojazdów o najwyższej klasie emisji.

Jedno urządzenie, jedna płatność, wiele krajów: Europejska Usługa Opłaty Elektronicznej (EETS) jest od teraz dostępna także na Słowacji. Oznacza to nie tylko uproszczone procedury płatności za opłaty drogowe dla przewoźników w tym kraju, ale także możliwość wygodnego korzystania z wszystkich płatnych dróg w pozostałych krajach uczestniczących.

Od 1 grudnia 2023 roku Niemcy, jako pierwszy kraj Unii Europejskiej, zwiększyły stawki opłat drogowych. Jest to odpowiedź na unijne przepisy z 2022 roku. Termin wdrożenia przepisów przez państwa członkowskie do marca 2024 roku sprawia, że nasi zachodni sąsiedzi stali się pionierem w dostosowywaniu się do nowej polityki. Na podwyżki zdecydowały się również Węgry oraz Austria. Jaki wpływ mają te zmiany na branżę transportową?

Od 1 grudnia 2023 opłaty za korzystanie z autostrad i dróg federalnych w Niemczech przez samochody ciężarowe wzrosną o ponad 80 proc. Tak duża podwyżka myta oznacza zwiększone koszty polskich przewoźników. – Dostajemy sygnały od naszych klientów, że taki wzrost opłat będzie miał negatywny wpływ na sytuację finansową wielu firm transportowych – mówi Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.