Automatyzacja procesów magazynowych

Jerzy Majewski, Centrum Wiedzy Logistycznej w Instytucie Logistyki i Magazynowania: W magazynach uniwersalnych lub w magazynach zautomatyzowanych mamy do czynienia z podobnymi problemami identyfikacji materiałów, które zostały dostarczone, są tam przechowywane i będą stamtąd wydawane. Składowane w magazynach towary rzeczywiście występują w rozmaitych postaciach fizycznych - właśnie takich, jak: pudło, skrzynka, zgrzewka, pojemnik, kosz, wieszak, paleta itp. Muszą być zatem w procesie magazynowym „widziane” przez system WMS tak, aby zostały prawidłowo zidentyfikowane.
Magazyny zautomatyzowane wymagają zastosowania w procesach przemieszczania materiałów standardowych: co do formy, gabarytów czy masy, innych uwarunkowań dla fizycznych postaci przemieszczanych brył geometrycznych (opakowań zbiorczych, palet itp.). Prawidłowa identyfikacja opakowań z towarami nabiera wówczas szczególnego znaczenia, ponieważ większość operacji realizowana jest tam bez udziału człowieka - magazyniera. W tego rodzaju rozwiązaniach system informatyczny obsługujący zakres logistyczny oraz system informatyczny obsługujący zakres biznesowy powinny łatwo i bezbłędnie wymieniać między sobą dane o przemieszczanych w magazynie materiałach. Najlepiej, gdy będzie to opierało się na jednolitym modelu oznakowania wszystkich fizycznych opakowań, możliwym do wykorzystania nie tylko w danym magazynie, ale również poza nim.
Należy pamiętać, że składowane w magazynie zautomatyzowanym opakowania, zawierające materiały będą sprzedawane (biznes) i ekspediowane (logistyka) do innych magazynów zautomatyzowanych lub uniwersalnych i powinny tam być również prawidłowo „widziane” przez tamte systemy informatyczne.
Wspomniałem uprzednio, że funkcjonujący w magazynie zautomatyzowanym system WMS musi w każdej fazie przemieszczania materiałów mieć możliwość ich zidentyfikowania. Jest to podstawowy warunek efektywnego funkcjonowania automatyki magazynowej, w której w trybie ciągłym realizowane są operacje związane ze zmianami kierunków ruchu przemieszczanej jednostki w zależności od zdefiniowanego i zaprojektowanego przebiegu procesu magazynowego.
   Można powiedzieć, że przemieszczanie materiałów w warunkach magazynów zautomatyzowanych odbywa się na dwa sposoby:
1. Materiały są przemieszczane w opakowaniach oryginalnych - pudłach, skrzynkach, zgrzewkach itp., uformowanych przez ich wytwórcę, które będą w tych samych postaciach ekspediowane na zewnątrz.
2. Materiały są przemieszczane w opakowaniach specjalizowanych - pojemnikach, które są elementem istniejącej technologii magazynu zautomatyzowanego.
  W jednym i drugim przypadku w magazynie zautomatyzowanym muszą znaleźć zastosowanie odpowiednio zaprojektowane etykiety z kodami kreskowymi pozwalającymi na zidentyfikowanie opakowania oryginalnego lub pojemnika zawierającego materiały.
   W pierwszym przypadku oznakowanie przemieszczanego automatycznie opakowania powinno spełniać jednocześnie dwie funkcje:
- Możliwość zidentyfikowania opakowania z materiałem wewnątrz magazynu zautomatyzowanego.
- Możliwość zidentyfikowania opakowania z materiałem poza magazynem - w innych ogniwach łańcucha dostaw.
Uwarunkowanie to wymaga, aby w zakresie logistycznym i w zakresie biznesowym systemu WMS opierano się na tych samych identyfikatorach, co pozwoli na uniknięcie ewentualnych błędów interpretacyjnych. Należy zaznaczyć, że dane do każdego z tych zakresów systemu pobierane są na ogół poprzez skaner z tego samego kodu kreskowego.
   W drugim przypadku występują przystosowane do technologii magazynowania pojemniki, co jest znaczącym ułatwieniem obsługi wszelkich operacji logistycznych. Wynika to z faktu, że wszystkie wykorzystywane w magazynie zautomatyzowanym pojemniki są „znane” systemowi informatycznemu. System dysponuje wówczas tablicą numerów (identyfikatorów) pojemników i potrafi je rozpoznać w operacjach przemieszczania. Zawartość pojemników (może być zmienna) jest też „znana” systemowi. Została zarejestrowana podczas umieszczania określonych materiałów w określonym pojemniku. System WMS powinien być zatem tak skonstruowany, aby dane z zakresu biznesowego były bezbłędnie przenoszone do zakresu logistycznego. Oznacza to, że w fazie przyjęć materiałów do magazynu (z produkcji lub z zewnątrz) musi występować sekwencja działań składająca się z alternatywnych czynności:
•    odczytanie skanerem kodu pojemnika,
•    jeżeli oryginalne opakowanie z materiałem posiada etykietę, to:
-    odczytanie skanerem kodu opakowania oryginalnego,
•    jeżeli opakowanie oryginalne nie posiada etykiety, to (rozwiązanie słabe):
-    organoleptyczne zidentyfikowanie materiału (np. po nazwie lub innych znanych cechach),
•    lub (rozwiązanie lepsze):
-    wygenerowanie przez system nowego (unikalnego) symbolu opakowania oryginalnego,
-    wydrukowanie etykiety z kodem kreskowym zawierającym wygenerowany symbol,
-    naklejenie etykiety na opakowanie oryginalne,
-    odczytanie skanerem kodu opakowania oryginalnego,
•    umieszczenie opakowania oryginalnego w odpowiednim pojemniku,
•    włączenie pojemnika do obiegu w magazynie zautomatyzowanym.
   Od tego momentu magazynowy system informatyczny w swym zakresie logistycznym „widzi” tylko znane sobie pojemniki, ale w swym zakresie biznesowym zawsze możliwe jest określenie co znajduje się w danym pojemniku.
   Uwaga: opisane powyżej czynności, związane z naklejeniem nowej etykiety na opakowanie oryginalne, powinny być realizowane według reguł pozwalających na wykorzystywanie danego opakowania w całym łańcuchu dostaw, nie tylko w danym magazynie zautomatyzowanym (zgodnie z regułami GS1).
   Należy pamiętać, że materiały przemieszczane (i składowane) w magazynach zautomatyzowanych mogą występować w dwóch rodzajach opakowań zbiorczych:
1. Przemieszczane są opakowania zbiorcze „luzem”, pośrednie w stosunku do paletowych jednostek logistycznych (pojemniki specjalizowane lub opakowania oryginalne).
2. Przemieszczane są pełne paletowe jednostki logistyczne zawierające opakowania zbiorcze pośrednie.
   Kompletowanie paletowych jednostek logistycznych z opakowań przemieszczanych w warunkach magazynu zautomatyzowanego wymaga więc rozróżnienia dwóch sytuacji:
•  Na paletowej jednostce logistycznej kompletowane są pojemniki specjalizowane (np. w celu ich dostarczenia do własnej sieci sklepów a następnie ich zwrotnym przyjęciu do magazynu).
•  Na paletowej jednostce logistycznej kompletowane są wyjmowane z pojemników opakowania oryginalne.
  W obu tych przypadkach formowanie paletowej jednostki logistycznej odbywać się powinno z zastosowaniem technik automatycznej identyfikacji wykorzystujących standardowe kody kreskowe (GS1), ale w nieco odmienny sposób wynikający z przyjętej technologii.