Zaloguj się

Ekologistyka odpadów opakowaniowych w regulacjach prawnych UE i w Polsce

  •  Andrzej Korzeniowski, Mieczysław Skrzypek
  • Kategoria: Konferencje
Referat został zaprezentowany na Polskim Kongresie Logistycznym "Logistics 2000 - Wyjść naprzeciw logistycznym wyzwaniom XXI wieku". Poznań 1-2 czerwca 2000 r.

Ekologistyka - młoda w Polsce subdyscyplina naukowa w obrębie logistyki, zajmuje się przede wszystkim organizowaniem i optymalizowaniem łańcuchów usuwania odpadów. W języku niemieckim zbliżonym odpowiednikiem ekologistyki jest Entsorgungslogistik.
 
W obrębie ekologistyki szczególne miejsce przypada ekologistyce odpadów opakowaniowych, gdyż odpady te ze względu na stale rosnące ich ilości stwarzają ostatnio coraz większe zagrożenie dla środowiska naturalnego. To też było powodem, że ten wycinek logistyki nazwaliśmy nie logistyką usuwania odpadów (odpowiednik Entsorgungslogistik w tłumaczeniu dosłownym), lecz ekologistyką - dla podkreślenia powiązania z ekologią.

Termin ekologistyka przyjmuje się już w słownictwie logistycznym. W swych pracach używa go również prof. Z. Korzeń z Politechniki Wrocławskiej, według którego ekologistyka odpadów jest terminem opisującym zintegrowany proces, który:
• opiera się na koncepcji zarządzania recyrkulacyjnymi przepływami materiałów (stałych, ciekłych i gazowych) oraz sprzężonymi z nimi informacjami;
• zapewnia gotowość i zdolność organizacyjną unieszkodliwiania oraz recyklingu tego typu materiałów według przyjętych zasad technicznych i procesowych, spełniających wymogi normalizacyjne i prawne ochrony środowiska;
• umożliwia podejmowanie technicznych i organizacyjnych decyzji w kierunku zmniejszania (minimalizacji) tych negatywnych skutków oddziaływania na środowisko, które towarzyszą łańcuchom dostaw zaopatrzeniowych, produkcyjnych, dystrybucyjnych i serwisowych w gospodarce.

Przedmiotem ekologistyki zużytych opakowań jest kompleksowe zagospodarowywanie odpadów opakowaniowych obejmujące:
• organizację ich zbiórki,
• segregację,
• recykling lub inne formy utylizacji,
• likwidację.

Racjonalizacja postępowania z rosnącą stale w ostatnich latach ilością odpadów opakowaniowych jest przedmiotem szczególnej troski przy wytyczaniu kierunków i podejmowaniu decyzji na różnych szczeblach kierowania.
Można by tu przytoczyć:
• zalecenia sformułowane na światowej konferencji ekologicznej SZCZYT ZIEMI w roku 1992 w Rio de Janeiro,
• dyrektywy i decyzje Unii Europejskiej w sprawie opakowań,
• uchwalane w różnych krajach ustawy o ochronie środowiska, o odpadach, o zamkniętym obiegu surowców i opakowań i inne oraz
• rozporządzenia w sprawach opakowań wydawane w wielu krajach, jako akty wykonawcze do wspomnianych typów ustaw, a także
• regulacje prawne o charakterze lokalnym, często samorządowym ustanawiane w poszczególnych krajach.

Tak więc regulacji prawnych dotyczących odpadów opakowaniowych i związanych z nimi problemów, których rozwiązywaniem zajmuje się ekologistyka, wskazać by można dużo, począwszy od szczebla globalnego, a skończywszy na lokalnym.
Zjawisko ujmowania problemów ekologistyki w ramy regulacji prawnych wystąpiło dopiero w drugiej połowie lat 70. XX wieku, a szczególnie w latach dziewięćdziesiątych. Celem tych regulacji było i jest nadal tworzenie bariery tamującej strumień odpadów opakowaniowych bezkrytycznie kierowany na wysypiska śmieci, które stają się tu wąskim gardłem i najsłabszym ogniwem w logistycznych łańcuchach usuwania. Schematycznie ilustruje to rys. 1.
Odpady opakowaniowe stały się problemem wymagającym uregulowań o zasięgu zarówno międzynarodowym, jak i krajowym oraz o zasięgu lokalnym. Jeżeli chodzi o szczebel międzynarodowy, to interesują nas przede wszystkim regulacje prawne w Unii Europejskiej. Od 1 lutego 1994 roku, to jest od dnia wejścia w życie notyfikowanego Układu Europejskiego zawartego w dniu 16 grudnia 1991 roku pomiędzy Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi a Rzeczpospolitą Polską, Polska jest członkiem stowarzyszonym Wspólnot Europejskich, co prowadzić ma do pełnego członkostwa. W Układzie Europejskim obok wielu innych postanowień, znalazły się także postanowienia dotyczące środowiska naturalnego (art. 80), a w tym i odpadów opakowaniowych. Jest tam wyraźnie mowa o współpracy ukierunkowanej na ograniczanie ilości odpadów, ich recykling i usuwanie.

Cały artykuł w formacie PDF.
Ostatnio zmieniany w poniedziałek, 23 lipiec 2007 12:10
Zaloguj się by skomentować