Przedmiotem artykułu jest przedstawienie w sposób syntetyczny modelu WORKPORT, który dzieli porty morskie na trzy generacje. Taki podział portów morskich na generacje wynika z ich ewolucji, która w szczególności była widoczna w ostatnich dekadach XX wieku. Model ten wyodrębnia poziom rozwoju portów morskich do 1960, po 1960 i po 1980 roku. Wyodrębnienie poszczególnych generacji portów morskich dokonano na podstawie kilku zasadniczych kryteriów, które zostały przedstawione w niniejszym opracowaniu. Z doborem kryteriów można oczywiście polemizować, gdyż zostały one przyjęte w sposób subiektywny na podstawie obserwacji zachowań portów morskich w procesie ewolucyjnym. Zakończeniem artykułu jest próba odpowiedzi, w jakim kierunku może nastąpić dalsza ewolucja portów morskich zlokalizowanych w Unii Europejskiej.

W artykule wskazano parametry charakteryzujące proces użytkowania i proces obsługi autobusu szynowego. Zdefiniowano wskaźniki, które umożliwiają pomiar efektywności tego typu obiektów technicznych oraz pomagają w ich doborze i funkcjonowaniu. Następnie za pomocą wybranych wskaźników eksploatacyjno-ekonomicznych zbadano efektywność eksploatacji autobusu szynowego.

Transport, pełniąc z jednej strony „służebną rolę” w stosunku do pozostałych dziedzin gospodarki (rozpatrywanej zarówno na szczeblu krajowym, jak i regionalnym), z drugiej stanowiąc fundament wszelkich jej funkcji, powinien służyć przemieszczaniu osób i ładunków zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Równowaga ta powinna być rozpatrywana w społecznej, ekologicznej, gospodarczej, przestrzennej oraz funkcjonalnej płaszczyźnie. System transportowy danego regionu ma na celu zaspokojenie, zgłaszanego przez jego mieszkańców oraz użytkowników, zapotrzebowania na usługi transportowe. Charakter potrzeb przewozowych społeczności danego regionu jest zróżnicowany, determinowany bowiem jest specyfiką danego układu i jego otoczenia, a także społecznymi i gospodarczymi uwarunkowaniami zachodzących w nim procesów. „Sprawny system transportu wpływa na wzrost aktywizacji gospodarczej i większą mobilność społeczeństwa, jest jednym z czynników stymulujących rozwój gospodarczy”1. Właściwie zaprojektowany i zorganizowany system transportowy danego regionu, z odpowiednią infrastrukturą transportową oraz odpowiednią siecią powiązań poziomych i pionowych, może przyczynić się do wzrostu konkurencyjności danego regionu, zarówno w skali mikro-, jak i makroekonomicznej.