Porty morskie w Europie przez wieki ewaluowały, dostosowując swój sposób funkcjonowania do warunków zewnętrznych i wewnętrznych. Zmiany ustrojowe, wielkie odkrycia geograficzne, wojny, ekspansja kolonialna państw europejskich, rozwój gospodarczy, kryzysy społeczne, rozwój techniczny i technologiczny czy rewolucja przemysłowa to tylko przykładowe czynniki zewnętrzne oddziałujące na funkcjonowanie portów. Stymulowały ich rozwój lub degradację, wpływały poprzez regulacje prawne na ich funkcjonowanie i organizację. Z drugiej strony, porty same kreowały i kreują swoją organizację oraz zakres realizacji poszczególnych funkcji przedmiotowych i przestrzennych, wpływając na kształt ustawodawstwa, miejsce i ich rolę w systemie transportowym i gospodarczym państwa, regionu czy miasta.