Zaloguj się

Generacje portów morskich a rozwój funkcji logistyczno-dystrybucyjnej

  •  Montwiłł Andrzej
  • Kategoria: Logistyka

Porty morskie w Europie przez wieki ewaluowały, dostosowując swój sposób funkcjonowania do warunków zewnętrznych i wewnętrznych. Zmiany ustrojowe, wielkie odkrycia geograficzne, wojny, ekspansja kolonialna państw europejskich, rozwój gospodarczy, kryzysy społeczne, rozwój techniczny i technologiczny czy rewolucja przemysłowa to tylko przykładowe czynniki zewnętrzne oddziałujące na funkcjonowanie portów. Stymulowały ich rozwój lub degradację, wpływały poprzez regulacje prawne na ich funkcjonowanie i organizację. Z drugiej strony, porty same kreowały i kreują swoją organizację oraz zakres realizacji poszczególnych funkcji przedmiotowych i przestrzennych, wpływając na kształt ustawodawstwa, miejsce i ich rolę w systemie transportowym i gospodarczym państwa, regionu czy miasta.

W ostatnich latach środowisko wewnętrzne portów poszerzyło się o gremia lokalne (miejskie, regionalne, samorządów gospodarczych), wzmacniając tym samym swoją pozycję w kontaktach z otoczeniem. Otoczenie zewnętrzne jest poddawane określonej presji przez środowisko portu morskiego, co owocuje takimi regulacjami i zasadami funkcjonowania portu, które pozwalają na jego nieskrępowany rozwój i realizację funkcji i zadań, jakie określa strategia jego rozwoju. Obecnie "port morski to przestrzeń społeczno-gospodarcza o wielopłaszczyznowym oddziaływaniu na otoczenie łącząca w procesach transportu, dzięki uzbrojeniu techniczno-technologicznemu, morze z lądem, w której realizowane są wzajemnie przenikające się, zależne od siebie i powiązane, funkcje przedmiotowe i przestrzenne związane z obrotami handlowymi i przemieszczaniem osób". Należy stwierdzić, że niezbędnym dla rozwoju portu morskiego w dzisiejszej Europie jest:

  • stworzenie właściwego dla jego rozwoju środowiska wewnętrznego funkcjonującego w sposób systemowy i nakierowanego na realizację wspólnych celów portu i jego otoczenia
  • przyjęcie przez segment funkcjonalny portu koncepcji "każda zmiana przynosząca korzyść jest możliwa", dającej otwarcie na zmiany i innowacje
  • stworzenie strategii rozwoju portu nastawionej na zdobycie przewagi konkurencyjnej na rynku usług portowych, spedycyjnych i logistycznych, realizowanych w ramach lądowo - morskich łańcuchów transportowych i łańcuchów logistycznych
  • zrównoważony rozwój funkcji przedmiotowych i przestrzennych, zaprezentowanych na rysunku 1, pozwalający na przechodzenie portu na wyższe generacje jego funkcjonowania.

Współczesne porty morskie pod względem poziomu nowoczesności i podatności na innowacje dzielą się na 3 generacje. Podział ten nie wynika z wielkości portu, jego położenia ani z jego systemu zarządzania. Zaliczenie portu do I, II czy III generacji wyznaczają natomiast następujące kategorie:

  • struktura rodzajowa ładunków - pod tym względem podstawowym wyznacznikiem przynależności portu do określonej generacji jest udział kontenerów, jednostek tocznych oraz ładunków specjalistycznych w obrotach portowych
  • zakres funkcji przedmiotowych - czy port ogranicza się do tradycyjnych usług przeładunkowo - składowych (funkcja transportowa), czy realizuje również, i w jakim zakresie, funkcję przemysłową, handlową, dystrybucyjną lub logistyczno - dystrybucyjną
  • charakterystyczne cechy organizacji i zarządzania w sferze zarządzania i eksploatacji
  • charakterystyczne cechy działalności usługowej i produkcyjnej
  • zakres zadań podmiotu zarządzającego lub struktury zarządzającej
  • charakter organizacji rynkowej oraz stosowana strategia rozwoju
  • organizacja przestrzenna.

Przedstawione w tabeli 1 główne wyznaczniki zaliczania portu do określonej generacji potwierdzają wcześniejsze spostrzeżenia dotyczące roli środowiska portowego w jego rozwoju. Sposób organizacji i funkcjonowania segmentu funkcjonalnego portu, kreowanego przez jego właścicieli i pracowników, jest czynnikiem decydującym o jego rozwoju. To z jego atomizacji i niechęci do innowacji wynika pasywna strategia funkcjonowania. I odwrotnie - ze współdziałania i dążenia do zmian bierze się rozwój nowych funkcji, nowych technik, prowadzący do zmiany struktury ładunkowej, rozszerzenia wachlarza usług o usługi logistyczne i rozwijanie funkcji logistyczno - dystrybucyjnej. Procentuje to zdobywaniem wiedzy (know-how), tak niezbędnej do promowania i wdrażania w życie nowych rozwiązań podnoszących konkurencyjność portu.

Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 1/2011.

 
Ostatnio zmieniany w środa, 18 kwiecień 2012 13:25
Zaloguj się by skomentować