WIEDZA: transport i spedycja

Transport towarzyszył ludzkości od samych początków rozwoju cywilizacji. Jest to, obok łączności, dział gospodarki, który zwiększa użyteczność dóbr poprzez przemieszczanie ich w przestrzeni. Transport należy do bardzo istotnych pod względem technicznym, ekonomicznym i organizacyjnym działów gospodarki o wysokim udziale w PKB. Jednocześnie jest to dziedzina, która obarczona jest dużym prawdopodobieństwem wystąpienia niezależnych czynników zewnętrznych mogących w negatywny sposób wpłynąć na obniżenie efektywności całego procesu.

Podstawową funkcją transportu jest przemieszczanie osób i towarów. Z transportem związane jest jednak ryzyko, które powoduje, że nie zawsze ładunek dojeżdża do odbiorcy w całości lub w stanie nieuszkodzonym. Ryzyko w transporcie towarów to ogół czynników, które mogą doprowadzić do szkody w przewożonej przesyłce. W procesie przemieszczania towaru czynny udział biorą nie przewoźnicy, ale raczej zatrudnieni przez nich pracownicy i kierowcy.

Hazard and Operability Analysis (HAZOP) jest techniką rozpoznania ryzyka, która bada zagrożenia dotyczące problemów operacyjnych związanych z funkcjonowaniem infrastruktury technicznej. HAZOP bazuje na założeniu, że ryzyko wynika ze zdarzeń, które nie przebiegają zgodnie z założeniami, poszukuje ryzyka w odchyleniach od funkcji celu.

Ze względu na ponoszoną odpowiedzialność zarówno za własne, jak i cudze mienie, przedsiębiorstwa realizujące zadania transportowe są w sposób szczególny podatne na różnego rodzaju zagrożenia, których realizacja prowadzi do często ogromnych szkód i strat.

Podstawowym środkiem przewozu są cysterny (około 79%), przesyłki w sztukach (około 20%) i luzem (około 1%). Rocznie przez terytorium UE transportuje się około 110 mld tonokilometrów materiałów niebezpiecznych. Należą do nich między innymi: paliwa, gazy oraz odpady. Około 58% z nich przewożonych jest drogami, 25% koleją, a 17% śródlądowymi drogami wodnymi.