AKTUALNOŚCI: transport i spedycja

Czas pracy kierowców - wpływ uregulowań prawnych na pracochłonność realizacji przewozów krajowych - cz. 1

Analizowane ustawy obowiązywały w różnych okresach czasu, niejednokrotnie równolegle. W efekcie, w latach 2000 - 2010 można wskazać 6 różnych stanów prawnych w zakresie czasu pracy kierowców i czasu prowadzenia pojazdu. Data wejścia w życie kolejnego stanu prawnego stanowi datę kończącą stan poprzedni, za wyjątkiem ostatniego stanu prawnego, w przypadku którego uwzględniono akty prawne do dnia 15 sierpnia 2010 roku (jest to najpóźniejszy stan prawny uwzględniony w artykule). Zestawienie stanów prawnych wraz z wykazem aktów prawnych regulujących czas pracy kierowców i czas prowadzenia pojazdu przedstawia tabela 3.

W dzisiejszym zglobalizowanym łańcuchu dostaw coraz większego znaczenia nabiera wydajne zarządzanie logistyczne oraz optymalizacja procesów transportowych. Dzieje się tak dlatego, że doskonała komunikacja i koordynacja są absolutnie niezbędne w świecie, w którym towary przekraczają więcej granic niż kiedykolwiek wcześniej.
Krótko mówiąc, transport i logistyka odgrywają kluczową rolę we współczesnych łańcuchach dostaw. Dzięki dobrowolnym, stworzonym przez samych użytkowników standardom, przedsiębiorstwa transportowo - logistyczne mogą działać wydajniej, taniej, w sposób bardziej zrównoważony oraz konkurencyjny.

Trudności z klasyfikowaniem zastosowań logistyki, posługującej się wiedzą z obszaru niekiedy wykraczającego poza nauki ekonomiczne, jak też uznawaniem nowych obszarów jej stosowania za "logistyczne", zaprzątają część środowiska naukowego. Ich źródłem jest w pewnym zakresie interdyscyplinarny charakter badanych problemów. Zapożyczanie metod badawczych między naukami jest procesem coraz bardziej powszechnym. Pojawiające się nowe zastosowania logistyki, utrwalające się w praktyce i dostarczające nowych uogólnień, są współcześnie faktem, przed którym nie możemy uciec, ani udawać, że nie istnieją. Chodzi tu o tak zwane nieklasyczne, bądź nietypowe zastosowania logistyki, które z czasem zdobywają swoje miejsce wśród logistyk szczegółowych; takie, jak dość już dobrze znana logistyka miasta, czy też logistyka akcji humanitarnych, logistyka w sporcie, w ochronie zdrowia lub szerzej - logistyka społeczna.

W starożytnym Rzymie kwestorzy zajmowali się administracją i finansami, pełniąc funkcje intendentów armii. Mały sztab kwestorów znajdował się przy imperatorze (głównodowodzącym). Pomocnika - kwestora miał również konsul, dowódca armii polowej. Stanowiska i obowiązki kwestorów są tożsame logistikas - oficerom odpowiedzialnym w armii rzymskiej za sprawy finansowe, zaopatrzenie wojsk w środki materiałowe i ich dystrybucję. Praktycznie wiązało się to z planowaniem tras przejścia legionów tak, aby w miejscu postoju znajdowały się zasoby pozwalające na zaspokojenie potrzeb przemieszczających się wojsk.

Lata świetności transportu kolejowego przypadają na okres lat 80. Na terenie Polski kolej odgrywała bardzo ważną rolę przewożąc największą ilość pasażerów jak również towarów, co wynikało przede wszystkim z niskiego poziomu rozwoju pozostałych gałęzi transportu. Zmiany gospodarcze w Polsce spowodowały z jednej strony likwidację wielu fabryk i zakładów przemysłowych oraz znaczne ograniczenie pracy przemysłu wydobywczego, a z drugiej strony dynamiczny rozwój transportu drogowego, co skutkowało drastycznym spadkiem zapotrzebowania na usługi kolei. Stopniowe zmiany w strukturze generowanych przez przemysł ładunków, z masowych na drobnicowe i wysoko przetworzone, jak również podobne trendy w międzynarodowej wymianie handlowej nie pociągały za sobą czynności dostosowawczych polskiego systemu transportu kolejowego, począwszy od zaplecza taborowego, poprzez systemy informatyczne, skończywszy na infrastrukturze punktowej.
Wiek XXI to bezsprzeczna dominacja transportu samochodowego (z uwagi na jego dostępność szybkość oraz elastyczność), zaś transport kolejowy nie odgrywa już decydującego znaczenia. Trudną sytuację transportu kolejowego w Polsce, jak również w Europie, pogorszył jeszcze kryzys gospodarczy w 2008 oraz 2009 roku, który miał wpływ nie tylko na spadek ładunków nadawanych do przewozu przez stałych klientów (kopalnie, huty), ale również na odchodzenie klientów od kolei w poszukiwaniu tańszych rozwiązań transportu samochodowego, szczególnie przy przewozie mniejszych partii towarów. Należy przyznać, że podstawowe cechy tradycyjnych rozwiązań transportu kolejowego w coraz mniejszym stopniu odpowiadają współczesnym wymogom jakościowym, szczególnie w przewozach ładunków.

W ostatnim czasie w literaturze obcojęzycznej zaczyna funkcjonować pojęcie "logistyka publiczna". Jednak do tej pory nie doczekało się ono jednoznacznego zdefiniowania i konceptualizacji. Wynikać to może z faktu, że wszelkie działania logistyczne wykorzystujące dobra komunalne, jak na przykład infrastrukturę drogową, są przynajmniej w części publiczne. Pojęcie to jednak nie jest rozpatrywane w kontekście infrastrukturalnym, a raczej czynności logistycznych związanych z realizacją zadań publicznych. Dlatego alternatywą mógłby być ewentualnie termin "logistyka zadań publicznych". Nasuwa się jednak pytanie, czy rodzący się tu obszar badawczy uprawnia do nadania mu osobnej nazwy i sformułowania nowego pojęcia w naukach o zarządzaniu. Niemniej jednak powaga związanych z tym terminem zjawisk wymaga omówienia.

Artykuł przedstawia współpracę jednostek administracji i podmiotów prywatnych w celu budowy szeroko rozumianego systemu zarządzania ruchem drogowym i zarządzania kryzysowego w Houston w Teksasie. W Stanach Zjednoczonych w każdej aglomeracji znajdują się różnej wielkości centra spełniające podobne funkcje. Autor dokonał analizy stanu obecnego posługując się materiałami publikowanymi przez Houston TranStar i na podstawie wizyty w tym centrum, jednej z kilku podobnych (Waszyngton, Denver, Providence) jakie miały miejsce w roku 2007 dzięki zaproszeniu Departamentu Stanu.